naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z | Meer over Asa Larsson
Zonnestorm (2004) Åsa Larsson *****

Een overtuigend debuut uit een ijskoud Zweden

‘Vergelijkbaar met Kerstin Ekman’, ‘Eindelijk heeft de Noorse crime-koningin, Karin Fossum, een waardige tegenhanger.’ Dat staat op de achterflap van het boek Zonnestorm. Nu word ik daar niet echt opgewonden van, want op bijna elk boek staat tegenwoordig een aanbeveling van een bekende auteur of een vergelijking met een schrijver die goed verkoopt. De vergelijkingen met Nicci French vlogen je de afgelopen jaren om de oren. Daar word ik een beetje sceptisch van. Het zal wel…… Maar in het geval van Zonnestorm zijn de vergelijkingen terecht. Een korte vooruitblik op het verhaal.

Rebecka heeft haar geboortedorp verlaten om te werken in Stockholm. Dan wordt een geestelijk leider genaamd Vincent - een goeroe - vermoord. Hij is een oude vriend van Rebecka en nog steeds woonachtig in haar geboortedorp. De zus van deze Vincent - Sanna - roept haar hulp in. Sanna heeft het lijk gevonden en nu wordt ze beschuldigd van moord op haar broer. Bovendien is ze bang dat ze haar beide kinderen zal moeten afstaan. Met tegenzin keert Rebecka na vele jaren terug naar haar geboortegrond. Waarom werd de goeroe zo wreed vermoord? Wie is de dader en welke belangen gaan schuil achter de façade van het kerkgenootschap dat inmiddels wereldwijd faam heeft verworven?

Vanaf het begin heeft Åsa Larsson, deze debuterende Zweedse schrijfster, de regie goed in handen. Ze voert een overtuigende Rebecka ten tonele in haar Stockholmse omgeving. Vervolgens verplaatst het verhaal zich naar het Noord-Zweedse Kiruna, haar geboortedorp. Hier verschijnen andere personages. Een markante persoonlijkheid is Anna Maria Mella. Zij leidt het onderzoek naar de moord, samen met haar assistent. Ook leren we de staf van het kerkgenootschap kennen. De vriendin van Rebecka – Sanna - verdacht van moord - is een bijzonder karakter. Vanuit hulpeloosheid zet ze haar omgeving naar haar hand. Macht vanuit machteloosheid. Rebecka zelf bindt de strijd aan vanuit een openstaande rekening.

Als achtergrond fungeert een bar koude omgeving, gedomineerd door een sneeuwlandschap. De kerk, het monument van het dorp schittert in al zijn ijzigheid. Beelden uit het verre Noorden, van omgeving, van mensen en hun onderlinge relaties komen tot je. Ze zijn overtuigend, ontroerend en de spanning is beklemmend. Het verhaal speelt zich af binnen een besloten gemeenschap en Åsa Larsson maakt in haar verhaal duidelijk dat er achter sommige godvruchtige façades een rotte binnenkant schuilt. De waarheid begint niet bij persoonlijke verantwoordelijkheid in relatie tot de ander, maar bij het eenzijdig verantwoording afleggen aan je eigen God.

En de plot? Verrassend. Het eind is ontroerend en de schrijfster kondigt aan dat Rebecka weliswaar even tot zichzelf moet komen, maar dat ze zal terugkeren in een volgend boek. Åsa Larsson heeft een opmerkelijk debuut geschreven dat klinkt als een klok. In Zweden is ze beloond met een debutantenprijs in 2003. Van mij krijgt ze vijf sterren.

Midzomernacht (2005) Åsa Larsson ****

Beeldspraak

Dit boek heeft de prijs voor de beste Zweedse thriller van 2004 gewonnen. Ik vond de voorganger - Zonnestorm - een prachtig boek en was dan ook zeer benieuwd naar het tweede boek van deze schrijfster.

We komen Rebecka Martinsson weer tegen. Ze heeft het in Zonnestorm zwaar te verduren gehad en worstelt met zichzelf en haar traumatische ervaringen. Vanwege haar werk komt ze terecht in het noorden van Zweden, haar geboortegrond, waar pijnlijke herinneringen wachten. Hier is tijdens midzomernacht een feministische predikante vermoord. Ze heette Mildred Nilsson, was nogal eigenzinnig en militant en had veel vijanden gemaakt. De politie staat voor een raadsel en door toeval is Rebecka Martinsson degene die stuit op belastend materiaal. Het lijkt erop dat er parallellen zijn met een moord van een tijdje geleden waarbij zijzelf een belangrijke rol speelde. Is er sprake van een copycat?

Ik begrijp goed dat dit boek een prijs heeft gewonnen. Åsa Larsson houdt er een eigenzinnige schrijfstijl op na. Mooie zinnen komen voorbij en beeldspraak gelieerd aan de natuur en het dierenrijk vormt een levendige illustratie bij het verhaal. Naast het concrete verhaal loopt een verhaallijn over een wolf ‘Gele poten’ genaamd. Een symbolisch vertelling over gedrag en handhaving binnen een roedel. Anna-Maria Mella – de politievrouw – komt meer dan in het vorige boek uit de schaduw naar voren. Rebecka Martinsson is met zichzelf bezig en met hoe zij zich moet verhouden tot haar omgeving. Anna-Maria is een nuchtere vrouw die de realiteit van het dagelijkse leven vertegenwoordigt.

De schrijfster maakt het de lezer niet altijd gemakkelijk en dat bedoel ik deels als compliment. De beeldspraken zijn mooi opgetekend maar soms komen er ook veel namen voorbij waarbij het even nadenken is over hoe ze te plaatsen. De spanning van dit boek zat voor mij met name in nieuwsgierigheid naar verloop van het verhaal en de lotgevallen van de goed uitgediepte personages. Een ontroerend einde vormt het slotakkoord.

Åsa Larsson is een schrijfster die zich durft te onderscheiden door een eigenzinnige en fantasievolle stijl waarbij ze regelmatig gebruik maakt van symboliek en beeldspraak. Mooi geschreven en met goed getroffen personages tegen een nazomerse achtergrond.
Het zwarte pad 2007) Åsa Larsson ****

In de beide vorige boeken van Åsa Larsson  - Zonnestorm en Midzomernacht – maakte de lezer kennis met Rebecka Martinsson en inspecteur Anna-Maria Mella. Met name Rebecka had het zwaar en is getraumatiseerd. Het zwarte pad begint met een verslag van haar opname in een psychiatrisch ziekenhuis.

Ze krabbelt overeind en kan - dankzij de voorspraak van iemand die haar goedgezind is -  aan de slag als officier van justitie. Zo komt ze weer in contact met politievrouw Anna-Marie Mella.
Deze heeft haar handen vol aan de moord op Inna Wattrang. Ze was rijk en zakenpartner van Maura Kallis. Hij is beroemd en welvarend  dankzij  internationale  investeringen. In eigen land heeft hij een Zweedse droom waargemaakt. Ook Inna’s  broer Diddi is compagnon in dit succesvolle bedrijf. Deze drie mensen vormden een opmerkelijk trio. Tot Inna werd vermoord.  Vanaf het moment dat de schrijfster Inna, Diddi en Maura als trio introduceert,  wordt het verhaal ook vanuit hun perspectief beschreven.  Levens wordt geschetst. 

Daarnaast loopt de verhaallijn van het onderzoek naar de moord en komen  Rebecka en Anna-Maria in beeld. De twee vrouwen lijken tegenpolen.  Anna-Maria heeft een stabiel thuisfront en een druk gezinsleven, Rebecka is alleenstaand en dagdroomt over een man die ze niet durft te benaderen. Ze is eenzaam. Eenzaamheid is overigens een terugkerend thema in het boek. Er zijn meerdere personages die het goed voor elkaar lijken te hebben, maar dat is slechts schijn. Onmacht in sociale  contacten en relaties speelt een belangrijke rol.
Åsa Larsson diept personages uit, brengt ze dichtbij en legt hun ziel bloot. Ze schetst  merkwaardige en getekende personages met de bijbehorende achtergronden  die gedrag verklaren. Aan de zijlijn is er een rol voor dieren. Een parallel met menselijk gedrag ligt voor het oprapen.   

De moord op Inna is een belangrijke lijn in het verhaal en Åsa Larsson werkt toe naar de onthulling van de dader en de omstandigheden van het misdrijf. Dit beschrijft ze vanuit de personages. Dat heeft als consequentie dat er geen grote verrassingen voorbij komen. De lezer komt steeds meer te weten en wordt langzaam deelgenoot.  
Aan het eind van het boek heeft de schrijfster een daverende finale in petto die tegelijkertijd schokt en ontroert. Daarna past de conclusie dat Het zwarte pad een bijzonder boek is.
Een fraai gecomponeerd verhaal met een goed gedoseerde mix van spanning en diepgang.