Onlangs verscheen in Nederlandse vertaling Het ABC van de maffia van Andrea Camilleri. De auteur werd geboren op Sicilië, dit gegeven alleen al biedt een plausibele verklaring voor zijn interesse in de maffia. Camilleri schreef het boek in 2007. Dat was een jaar nadat een kopstuk van de maffia  - Bernardo Provenzano - na ruim 42 jaar eindelijk was opgepakt. Hij was al jarenlang bij verstek veroordeeld voor de talloze misdaden die hij had begaan. Zijn arrestatie was dan ook een legendarische gebeurtenis en de wereldpers kwam toegesneld.
 
Andrea Camilleri heeft ervoor gekozen om deze Bernardo Provenzano als uitgangspunt te nemen voor zijn verhaal. Hij heeft er eveneens voor gekozen om geen historisch verhaal te vertellen over de maffia. Of een chronologisch verhaal over Provenzano. Camilleri heeft een alfabet gemaakt. Hij begint het boek met het begrip ‘Affari’, dit betekent ‘zaken’ en eindigt met ‘Voi nog Sapete, dit betekent ‘jullie weten niet wat jullie doen’. De laatste uitspraak was afkomstig van Provenzano nadat hij was gearresteerd.

Provenzano, die als bijnaam Bennie de tractor had, is de sleutelfiguur in het verhaal. Maar er is meer. Andrea Camilleri schrijft over zeden en gewoontes van de maffia, over geloof, over de betekenis van de familie in die kringen of over leiderschap. Dit doet hij in korte hoofdstukjes waarin feiten zijn verweven. Daarnaast is er altijd weer de humor waarvan de auteur door zijn romans een handelsmerk heeft gemaakt. Regelmatig neemt hij maffiagebruiken of dubbele moraal op de hak. Herkenbaar Camilleri.
 
Een interessant 'True crime' boek. Geen roman en geen verhaal dat perse in een ruk uitgelezen moet worden om de draad van het verhaal vast te kunnen houden. Veel meer een boek om als naslagwerk te gebruiken, om in te bladeren of enkele korte hoofdstukken zo nu en dan te lezen. Soms is het wist-je-dat-gehalte groot, soms is de humor droog, dan is het genieten.
Kundig opgezette true-crime van de bekende Italiaanse schrijver Camilleri.

De eerste zaak van Montalbano (2008) - Andrea Camilleri ***

De eerste zaak van Montalbano dateert oorspronkelijk uit 2004 en vormde in Italië samen met twee andere verhalen een bundel. Uitgeverij Serena Libri heeft het verhaal als zelfstandig boek gepubliceerd in een mooi en handzaam formaat van 180 pagina’s.
De jonge Montalbano is ondercommissaris in een klein dorpje in de bergen. Eigenlijk heeft hij genoeg van het gehucht. Hij snakt naar een andere omgeving en is opgetogen als blijkt dat hij wordt overgeplaatst naar een kustplaats genaamd Vigata. Bij een eerste bezoek aan zijn nieuwe vestigingsplaats is hij getuige van een verkeersongeval. Een jongeman genaamd Pino Gusumano slaat een oude man neer en scheurt weg in zijn sportwagen. Later blijkt dat deze jongeman de kleinzoon is van een belangrijke maffiabaas. Dit heeft als gevolg dat autoriteiten een oogje toeknijpen. Hoe krijgt Montalbano de man achter de tralies?

Vanaf het begin van het verhaal zijn de typerende humor en milde spot van Camilleri aanwezig. Alleen al hierdoor is het boek aangenaam om te lezen. De auteur neemt graag al te plichtgetrouwe gezagsdragers en hypocrisie op de hak.
Daarnaast verstaat Camilleri de kunst om sfeer en omgeving op de lezer over te brengen. Montalbano heeft aan het begin van het verhaal helemaal genoeg van de bergen en hij mist de zee uit zijn jonge jaren. Tijdens  zijn eerste bezoek aan de kustplaats  raakt hij weer in vervoering van de geuren en de kleuren, Camilleri weet als geen ander raad met dergelijke sfeerschilderingen.
Montalbano is een smulpaap en houdt van lekker eten. De gerechten die in het verhaal worden gegeten doen soms het water in de mond lopen. Typisch Camilleri.
In het misdaadverhaal vloeit geen bloed maar misdaad is aanwezig. Een kwaliteit van Montalbano is dat hij bijzonder handig en effectief manoeuvreert binnen het sociale verkeer van de maffia. Camilleri brengt dit met lichte spot over op de lezer.
Al met al een beeldend verhaal waaruit de eigenheid en het vakmanschap van de inmiddels 83-jarige Italiaanse schrijver blijkt.
Camilleri geeft meerwaarde aan een misdaadverhaal.

Meer achtergrondinformatie over het ABC

Over Andrea Camilleri