Twitter Facebook Gastenboek

Jacob Vis

Een interview met Jacob Vis over thema's uit zijn nieuwste boek De scheepsbouwer dat onlangs is verschenen. En: we verloten 5 exemplaren van dit boek.

De liefde zit welbewust in dit boek

Op 1 november 2008 vond de boekpresentatie plaats van De Scheepsbouwer van schrijver Jacob Vis.De auteur werd maar liefst 4 keer genomineerd voor de Gouden Strop. Tijd voor een interview, maar eerst meer over de inhoud van het boek.

De Scheepsbouwer vertelt het verhaal van Paul Kops, hij is scheepsbouwer in IJsselmonde. Op de drempel van de dood overziet hij zijn leven: zijn jeugd, zijn huwelijken en zijn zakelijk leven. Op de dag van zijn dood verdwijnen Joanna, zijn veel jongere tweede vrouw, en zijn pleegzoon Peter. Die twee hadden een vurige liefdesrelatie. Take Post, een voorman op de werf wordt gearresteerd. Commissaris Ben van Arkel onderzoekt enkele jaren later, als leider van het tegenspraakteam wat er met Joanna en Peter is gebeurd en bezoekt Take Post in de gevangenis.

Door: Ine Jacet

Allereerst mijn complimenten voor het boek. Het is spannend, het leest weer erg goed en het heeft een mooie en heldere structuur. Het meest opvallend vind ik je taalgebruik: zeer direct, zonder poespas, soms confronterend en rauw, op andere momenten ontroerend.Hoe lang heb je gewerkt aan dit boek?

Een jaar. Van de eerste versie heb ik ruim een kwart geschrapt.

Wat of wie heeft of hebben je geïnspireerd tot het schrijven van De Scheepsbouwer.

De inspiratie ligt al in een vorig boek – Wij – waarin een stel criminelen een luxe cruiseschip laten bouwen van hun zwarte geld.
Ik houd van vrachtschepen: prachtige vaartuigen die met hun stoere lijnen schoonheid en functionaliteit belichamen. Het lag dus voor de hand over de bouwer van die schepen te schrijven. Ik begon met de titel – De Scheepsbouwer – en vandaar uit ontstonden de man en zijn verhaal.

In De Scheepsbouwer speelt Ben van Arkel – een personage waarover je al 7 boeken hebt geschreven - een prominente rol. Hoe vond je het om weer over hem te schrijven?

Het was thuiskomen na een lange reis. Ben van Arkel is voor mij wat Kurt Wallander is voor Henning Mankel: mijn alter ego aan wie ik mijn eigen gedachten en gevoelens toevertrouw. Mijn personages zijn voor mij levende mensen die een eigen leven leiden en soms dingen doen die ik niet heb voorzien. Dan heb je iemand nodig als dragend karakter op wie je kunt vertrouwen en dat is Ben van Arkel. Hij heeft zorgen en onzekerheden, zoals iedereen, maar zijn integriteit is zoals ik die graag zie in een mens.

In het boek komt onder andere ook informatie voorbij over schepen, scheepswerven, lassen en andere zaken die bij het bouwen van schepen komen kijken. Heb je hiervoor veel research verricht?

Ik heb rondgekeken op scheepswerven voor grote en kleine (vracht)schepen. Ik heb er ook veel over gelezen, maar de echte bruikbare informatie komt toch uit de werkelijkheid. In mijn werk als bosbouwer zei ik vaak dat vijf minuten kijken meer zegt dan uren praten. Dat geldt ook voor de research voor een boek. Ik heb ogen en oren de kost gegeven op die scheepswerven en gebruikt wat ik zag en hoorde. Vaak maak ik tekeningetjes op locatie.

In De Scheepsbouwer gaat Ben van Arkel op bezoek bij Take Post in de gevangenis. Zelf ben je ook meerdere keren op bezoek geweest bij een gedetineerde die naar jouw mening ten onrechte vast zit. Hebben deze ervaringen je geïnspireerd bij het beschrijven van de bezoeken?

Die bezoeken aan de gevangenis zijn uit het leven gegrepen. De scène waarin Take Post al na een kwartier door de bewakers wordt weggesleurd heb ik natuurlijk verzonnen, maar de sfeer en de entourage is precies zoals ik zelf heb meegemaakt. Ik heb ook de wanhoop gezien van iemand die ten onrechte vastzit en daarvan laat ik Take Post op zijn eigen manier getuigen.

Take Post maakt indruk. Hij is groot, grof, dreigend en jaagt iedereen angst aan. Zou je iets meer over hem kunnen vertellen. Lijkt hij bijvoorbeeld op de Henk H. die je in de gevangenis hebt bezocht?

Take Post is een bedacht personage, totaal verschillend van de bestaande Henk H. (alias Max Spaan in Het Rijk van de Bok) De enige overeenkomst is hun vasthoudendheid, maar de manier waarop ze die tonen is ook weer totaal verschillend. Ik gaf Take het imposante uiterlijk dat ik Henk H. vaak toewens als ik hoor hoe moeilijk hij het heeft om zich te handhaven in de hyperagressieve gemeenschap van de mannengevangenis. In Het Rijk van de Bok heerst het recht van de sterkste. Dat recht heb ik Take gegeven.

In De Scheepsbouwer is, naar mijn idee, een onderliggend thema (oude) liefdes. Ben van Arkel denkt regelmatig terug aan zijn exen. Het zelfde geldt voor Paul Kops, de scheepsbouwer. Heb je dit thema bewust ingebracht?

De liefde zit welbewust in dit boek. In al mijn boeken, want ik vind liefde het belangrijkste thema in het menselijk bestaan. Waarom schrijf je dan misdaadromans en geen liefdesromans is de logische vraag, maar het even logische antwoord is dat je geen liefdesroman hoeft te schrijven om over de liefde te schrijven. Fictie is een manier om de werkelijkheid te begrijpen. Als Paul Kops en Ben van Arkel terugdenken aan hun liefdes zijn hun gevoelens die de herinneringen bij hen oproepen vaak synoniem aan de mijne.

Je refereert ook aan het beeld van Camille Claudel ‘La Valse’ (zie hiernaast). Paul Kops ziet in dit beeld een symbool van ‘verglijdende liefde’. Wil je hier iets over vertellen?

Wat Paul hier beschrijft is mijn eigen gevoel toen ik het beeld in Singer (Laren) zag. Het heeft diepe indruk op me gemaakt. Je kunt op het plaatje misschien niet goed zien waarom ik het zo’n indrukwekkend symbool van verglijdende liefde vind. De sluiter glijdt van haar heupen, maar de symboliek komt vooral door de houding en de uitdrukking van de vrouw waarin ze op een onnavolgbare manier intimiteit én reserve toont. De bezoekster die naast Paul staat en zijn (en mijn) ontroering deelt was er in werkelijkheid ook. Ook zij is dus naar het leven getekend. Misschien leest ze het boek en dan zal ze zeker deze scène herkennen.

Een ander thema uit het boek is de onverbrekelijk band tussen ouders en kinderen. Eigenlijk ook : de liefde. Ben je het daarmee eens?

Paul Kops en Take Post hebben een band met hun dochters Barbara en Antje waar niemand tussenkomt. Alweer volg ik mijn eigen gevoel. Barbara verdedigt haar vader postuum tegenover iedereen die zijn nagedachtenis wil aantasten. Hoewel ze zijn tekortkomingen haarscherp ziet blijft hij voor haar de beste vader van de wereld. Hetzelfde geldt voor Antje Post. Ze wordt wel eens moedeloos van het gedrag van haar vader in de gevangenis, maar ze verdedigt hem te vuur en te zwaard, ook tegenover haar moeder die zijn huwelijkse ontrouw op een keiharde manier wil afstraffen. Ja, beide vaders hebben een onvoorwaardelijke en onverbrekelijke band met hun dochters. Ik vind het mooi die te laten zien.

Even terug naar je vorige boek. Dat heet Het Rijk van de Bok en verscheen in 2007. Hierin beschrijf je de zaak van Henk H. die op dat moment volgens jou ten onrechte al vijf jaar vastzat in een Nederlandse cel terwijl hij geen moord heeft begaan. Sterker nog, zoals je in het boek vertelt, er is helemaal geen moord gepleegd. Hoe gaat het met deze zaak?

Topadvocaat Gert Jan Knoops las het boek in één nacht uit en bood toen aan de herziening voor te bereiden op basis van no cure, no pay. Een prachtig aanbod dat Henk H. met beide handen aangreep. Knoops is bezig de informatie te verzamelen om zo’n herziening kansrijk te maken. Dat is een lange weg, want het moeten nieuwe feiten zijn die de rechters niet wisten toen de strafzaak speelde. Een andere weg is het appél op de Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS) waarin je op grond van manco’s in een afgeslote strafzaak een nieuw strafrechterlijk onderzoek kunt vragen. Ik heb het boek bij de CEAS aangemeld en ik wacht nog op hun definitieve antwoord. Ook de hoogleraren Peter van Koppen en Ton Derksen deden - toen ze mijn boek hadden gelezen - een appél op de CEAS. Als de commissie zich aan haar belofte houdt krijgen we alledrie deze herfst antwoord. Een aanbeveling van de CEAS is niet doorslaggevend, maar het is wel een belangrijke ondersteuning bij een herzieningsverzoek. Het is dus een spannende tijd, in afwachting van hun antwoord.

Wat zijn je plannen voor de toekomst?

Ik heb een nieuwe thriller geschreven - De Erfgename - weer een verhaal met Van Arkel. Ook Lynn Vos, een ander geliefd personage komt terug.
Een filmproducent heeft vergevorderde plannen voor de verfilming van Het Rijk van de Bok. Ik ga er deze winter een nieuw scenario voor schrijven.
Daarna wil ik een jeugdboek schrijven – De Elfenboom – waarvan ik de contouren al in mijn hoofd heb. En tenslotte wil ik in het nieuwe jaar een lang gekoesterde wens uitvoeren en - Tandem - schrijven, een roman over mijn grootouders in het Nederlands Indië in het begin van de vorige eeuw.

Links: Links:
Site van de schrijver
Site over schrijver Jacob Vis
Recensie : De scheepsbouwer
Huys der Kunsten - expositie - De smaak van de verteller

 

 

 

 

 

 

 

 

Uit: De scheepsbouwer van Jacob Vis:
'Vanmiddag zag ik een beeld van Camille Claudel dat me zo sterk aan mijn twee vrouwen herinnerde dat ik mijn ogen er niet vanaf kon houden...Het bronzen beeldje dat de maakster La Valse heeft genoemd.....De man houdt een prachtige vrouw in zijn armen en uit zijn hele houding blijkt hoezeer hij van dat moment geniet...Zij draagt een sluier die van haar heupen afglijdt - verglijdt, zoals het opschrift luidt, alsof het een symbool van de tijd is... Het laat zien hoe de liefde verglijdt, het eeuwige spel van aantrekken en afstoten.... De vrouw in het beeldje heeft iets onaards, iets waardoor je haar wilt koesteren, behouden voor alle kwaad... Haar linkerhand rust stevig op zijn gebogen rechterarm, als iemand die volkomen op haar partner vertrouwt, maar haar rechtarm zaait twijfel. Haar vingertoppen raken zijn linkerhand. Ze wendt met een onnavolgbaar sierlijk gebaar haar hoofd af zodat de kus die hij haar wil geven van haar gezicht lijkt te glijden en in haar hals zal belanden. De gezichten van het tweetal zijn slechts aangeduid, alles zit in hun houding en die is zo schitterend weergegeven dat het bijna levende mensen lijken......

 

Uitgeverij Ellessy stelde 5 exemplaren van
De scheepsbouwer
beschikbaar voor verloting.

De winnaars zijn inmddels bekend:

K. Vijn - Hoorn
D. van 't Westeinde - Heinkenszand
E. Kranen - Leiderdorp
R. de Reus - Amsterdam
H. Savelberg - Heerlen

Veel plezier met het boek!