Twitter Facebook Gastenboek

Elizabeth Sanxay Holding

Ze werd geboren in 1889, kwam uit een gegoed milieu, genoot een eersteklas opleiding, schreef romans, psychologische misdaadromans, reisde en was een vrouw van haar tijd....

Elizabeth Sanxay'. ....Elizabeth wie....? Een Engels artikel waarin ene Elizabeth Sanxay Holding de voorloper wordt genoemd van Patricia Highsmith en Ruth Rendell trok de aandacht. Wie was deze vrouw die in de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw veel van haar boeken schreef? Waarover schreef ze? Hoe waren de covers? Tijd voor informatie en het lezen van De onschuldige moordenaar - (The Blank Wall 1947). Dit boek is twee keer verfilmd. Max Ophuls was de eerste - in 1949. De titel van de film luidde: The Reckless Moment. Vele jaren later, in 2001, raakten filmmakers opnieuw geïnspireerd. De regisseurs Scott McGehee en David Siegel maakten een nieuw scenario, Het resultaat was een knap opgebouwde thriller met goede acteerprestaties. Tilda Swinton maakte indruk. Titel van de film: The Deep End.Wie was Elizabeth Sanxay Holding? Hiernaast een foto van de schrijfster, de enige afbeelding die op internet te vinden is...

Elizabeth Sanxay Holding

Door: Ine Jacet en Martin Jansen in de Wal.

Elizabeth Sanxay werd in 1889 geboren in Brooklyn. Ze kwam uit een gegoed milieu en als gevolg daarvan kon ze opleidingen volgen aan diverse gerenommeerde privéscholen en internaten.
Ze trouwde in 1913 met een diplomaat die George E. Holding heette, waarna het echtpaar in diverse Zuid-Amerikaanse landen verbleef en enige tijd op de Bermuda’s woonde. Haar man werkte daar als Brits overheidsambtenaar. Haar misdaadroman uit 1937, The Strange Crime, speelt zich op de Bermuda’s af.
Het echtpaar kreeg twee dochters. Haar eerste roman, Invincible Minnie, werd gepubliceerd in 1920 en werd gevolgd door nog vijf boeken. De beurskrach van 1929 had grote consequenties voor het leven van veel Amerikanen. En Elizabeth Sanxay Holding merkte al snel dat er van de ene op de andere dag geen markt meer was voor lijvige romans over het sociale leven in de hogere kringen, óndanks de goede kritieken die ze ervoor kreeg.
In een recensie in The New York Times werd over The Silk Purse gezegd: ‘Ze is er in geslaagd ieder personage, hoe onbelangrijk ook, belangrijk te maken. Net als in het gewone leven komen er in haar boeken mensen voor die ‘ja’ zeggen wanneer ze liever ‘nee’ hadden gezegd. Gewone mensen, die praten wanneer ze beter hun mond hadden kunnen houden en zwijgen wanneer ze juist iets hadden moeten zeggen, en die daarmee soms, zonder het zo te bedoelen, het leven van anderen verwoesten.’

Het talent om het echte leven via haar personages te verbeelden, ook al gebeurde dit vaak in een luxe, romantische setting, kwam haar goed van pas toen ze werd gedwongen haar schrijverscarrière bij te sturen en voortaan korte verhalen, whodunits en misdaadromans te gaan schrijven, waarbij haar grote psychologische inzicht haar tot een van de belangrijkste voorlopers maakte van latere auteurs als Patricia Highsmith en Ruth Rendell.
Haar eerste psychologische thriller was Miasma, in 1929, die werd gevolgd door nog eens veertien met fijne pen geschreven boeken over vergiftigde familierelaties vol nagelbijtende spanning. Haar laatste boek, Widow’s Mite, verscheen in 1953, twee jaar voor haar dood. Naast haar boeken schreef ze ook een omvangrijke reeks - nog steeds niet gebundelde - korte verhalen, waarvan er vele verschenen in Ellery Queen’s Mystery Magazine en Alfred Hitchcock’s Mystery Magazine. Al haar werk geeft blijk van een diepgaande interesse in de psychologie van de mens, en biedt een boeiende mix van karakteronderzoek, sociale kritiek en misdaad.
Holding werd met name geïntrigeerd door personages van middelbare leeftijd, meestal hoogopgeleid, die onder grote psychische druk kwamen te staan, en hield zich meer bezig met rechtvaardigheid dan met de wet volgens de letter: de grijze schemergebieden tussen goed en kwaad die we in de hedendaagse misdaadroman zo vaak tegenkomen, maar die toen als shockerend en zelfs immoreel werd gezien.

Haar enige terugkerende personage is een politieman, inspecteur Levy, die in drie van haar boeken voorkomt. Een ervaren, fatsoenlijke en bedachtzame politieman, die zelf ook niet onfeilbaar is.
Hechte familierelaties spelen in veel van haar boeken een belangrijke rol. Misschien is dit een overblijfsel uit de tijd dat ze romantische fictie schreef, en hoewel ze er door vooraanstaande critici onheus van werd beticht dat ze ‘familiegezeur’ schreef, bleek haar benadering heel goed aan te slaan bij haar lezers en fans. Net of Cobwebs, uit 1945, wordt beschouwd als een van haar beste boeken. 'Een een klassiek voorbeeld van haar talent om de nachtmerries die haar personages plagen, te beschrijven op een manier waardoor de lezer snel met hen zal meevoelen. In haar andere psychologische thrillers beschrijft ze onder andere onverstandige huwelijken, beschadigde persoonlijkheden die onder grote druk komen te staan, moorden die een grote chaos veroorzaken in de levens van meestal wat oudere volwassenen, en het ontleden van vaak laffe, ijdele en zelfingenomen, maar altijd dodelijk gevaarlijke mannen. Maar haar specialiteit blijft het zorgvuldig en virtuoos portretteren van gewone vrouwen die door de omstandigheden tot het uiterste op de proef worden gesteld... feministische heldinnen uit een tijd waarin die term nog niet bestond.

In een brief aan zijn Britse uitgever Hamish Hamilton schreef Raymond Chandler: ‘Geeft iemand in Engeland Elizabeth Sanxay Holding al uit? Haar personages zijn ronduit geweldig, en haar schrijfstijl heeft een innerlijke rust die ik heel aantrekkelijk vind. Als je ze nog niet gelezen hebt, kan ik je Net of Cobwebs, The Innocent Mrs. Duff en The Blank Wall van harte aanbevelen...
Aldus de woorden van een wereldberoemd schrijver van misdaadromans. Op huidige Amerikaanse sites zijn boeken van de schrijfster te vinden. Er zijn liefhebbers die haar werk in kaart brengen.
Over naar een bespreking van The Blank Wall. In het Nederlands vertaald als De onschuldige moordenaar.

De onschuldige moordenaar
(The Blank Wall 1947)

Dit boek koop je niet zomaar. Via de tweehandsboekwinkels op internet zijn nog enkele exemplaren te bestellen. De Nederlandse vertaling dateert uit 1961. Het is een pocket en hij valt bijna uit elkaar. Bruine bladzijden. Kwetsbaar. Voorzichtig lezen.

Lucia Holding is de hoofdpersoon. Haar man Tom is commandant en verblijft ergens in de Pacific. Lucia is achtergebleven en woont samen met haar zoon David, haar dochter Beatrice – Bee - en haar vader – de oude meneer Harper. Haar steun en toeverlaat is Sybil – de huishoudster - een kleurlinge zoals ze in het boek wordt genoemd.
Lucia heeft het moeilijk. Het is crisistijd, veel etenswaren zijn op de bon, benzine is bijna niet te krijgen. Ook kippen - een lekkernij - zijn schaars. Haar dochter van 17 ontmoet een man, Ted Darby. Lucia vindt het maar niks, de mensen zullen roddelen en een jongedame mag geen aanstoot geven. Op een ochtend vindt ze het stoffelijke overschot van deze Ted. Omdat ze in de overtuiging leeft dat haar vader hem heeft vermoord en haar hoogste doel de bescherming van haar gezin is, besluit ze zich van het lijk te ontdoen. Met de boot brengt ze hem weg. Dit is het begin van een reeks verwikkelingen waardoor Lucia steeds verder in de problemen komt.

In De onschuldige moordenaar wordt een interessant tijdsbeeld geschetst. Tegelijkertijd is het een tijdloos boek omdat universele gevoelens zoals : liefde, verraad, trouw en moed leidende thema’s zijn. Een puber was in 1947 ook opstandig en wilde vernieuwing. Dochter Beatrice vindt dat haar moeder maar een suf leven leidt. Ze wil niet in haar voetsporen treden maar wil gaan werken. Huisvrouw worden staat voor haar gelijk aan saaiheid. De verhoudingen tussen blank en zwart worden aangetipt. De man van de huishoudster zit een gevangenisstraf uit van meer dan 20 jaar vanwege een vrij onschuldig vergrijp. De rechtspraak had het destijds niet zo op ‘kleurlingen’. Er is gebrek aan sigaretten, een genotmiddel. Toch worden ze met enige regelmaat opgestoken. Ook Lucia rookt. Een teken van de gelijkstelling van vrouwen en mannen. Lucia ontdekt gaandeweg dat ze niet tevreden is met haar bestaan. Ze probeert zich te ontworstelen aan een keurslijf. 'Waarom mag ik niet alleen naar New York', zo verzucht ze. 'Waarom bemoeit iedereen zich altijd met mij'. Haar man, de commandant, komt slechts zijdelings voorbij via brieven. Lucia moet het alleen zien te redden. Gelukkig is er een man die haar bijstaat. Die voor haar liegt, die haar beschermt. Tussen hen gebeurt niks onoirbaars. Hij verlangt en gaat zelfs zover dat hij zijn leven wil geven. Lucia redt uiteindelijk haar gezin, maar haar toekomst is voor altijd veranderd.
De spanning zit hem in de gevoelswereld van Lucia. Ze liegt voor haar gezin en werkt zich - door haar tegenstrijdige verklaringen - steeds verder in de nesten. Haar grote angst is dat de eer van haarzelf en haar dierbaren wordt aangetast.
Boeiend om een boek uit 1947 te lezen. Boeiend om te merken dat psychologische mechanismen goed beschreven zijn. Interessant om te ontdekken dat er veel veranderd is. Ook interessant om te ontdekken dat sommige dingen nooit veranderen. De onschuldige moordenaar: : Psychologisch goed uitgewerkt én voorzien van een mooi tijdsbeeld.


Film The Reckless moment uit 1949


Fragment uit Deep End

Bron voor informatie: The Guardian
s


Elizabeth Sanxay Holding

Boeken van de schrijfster:

Miasma (1929)
Dark Power (1930)
The Death Wish (1934)
The Unfinished Crime (1935)
The Strange Crime in Bermuda (1937)
The Obstinate Murderer (1938) aka No Harm Intended
The Girl Who Had To Die (1940)
Who's Afraid (1940) aka Trial By Murder
Speak of the Devil (1941)
Kill Joy (1942) aka Murder is a Kill-Joy
Lady Killer(1942)
The Old Battle Ax (1943)
Net of Cobwebs (1945)
The Innocent Mrs Duff (1946)
The Blank Wall (1947)
Too Many Bottles (1951) aka The Party Was the Pay-Off
The Virgin Huntress (1951)
Widow's Mite (1953)