De bekentenis - John Grisham (2010) *****

Vier dagen voor de executie van Donté Drumm bekent Travis Boyette aan dominee Keith Schroeder dat hij Nicole Yarber heeft vermoord. Een moord waarvoor Donté, ondanks zwak bewijs, de doodstraf heeft gekregen in de staat Texas. Een bekentenis die het leven van Keith volledig op z’n kop zet. Want vier dagen voor een executie zijn de mogelijkheden om nog iets voor Donté te betekenen in de Amerikaanse rechtstaat uiterst beperkt. Zeker als de echte moordenaar in het reclasseringsprogramma van de staat Kansas is opgenomen en de staat niet uit mag zonder toestemming. Het lijk van Nicole is in Texas verborgen en de enige die haar terug kan vinden en daarmee overtuigend zijn schuld kan bewijzen is Travis Boyette. En ondanks zijn knagende geweten blijkt hij niet enorm gemotiveerd om mee te werken. Tel daar dan nog een bureaucratische rompslomp bij op met bizarre logge procedures in het rechtssysteem, politieke belangen van onder andere de gouverneur, tunnelvisie bij rechercheurs en de officier van justitie die weigeren daar vanaf te stappen en je kunt als lezer concluderen dat dit een mission impossible in vier dagen is.

De bekentenis is niet een traditionele whodunit waarin een moord wordt gepleegd en er een zoektocht volgt wie het heeft gedaan en waarom. Het is vooral een aanklacht tegen de doodstraf.
Grisham neemt de lezer vanaf het begin overtuigend mee door de tijdsdruk in de eerste twee delen tot een maximum op te voeren. Je kunt de tijd als het ware langzaam weg horen tikken. En ondertussen is de boodschap van Grisham duidelijk: de onmenselijkheid van een rechtssysteem waarin een onschuldig man ter dood is veroordeeld en de onmacht van het slachtoffer en zijn advocaat om de machinerie van het rechtssysteem tot stilstand te krijgen. Heel geloofwaardig beschrijft Grisham de gevoelens van de familie van Donté, die ook slachtoffer zijn van hetzelfde rechtssysteem. Advocaat Robbie Flak haalt letterlijk alles uit de kast om uitstel van executie te verkrijgen. Ook de spagaat waarin dominee Keith zich dankzij zijn professie bevindt wordt geloofwaardig verteld. Het gesprek tussen Donté en Keith vond ik erg indrukwekkend, vooral omdat het geloof, onmacht en de gelatenheid die daaruit volgt daarin zo’n grote rol speelde. Grisham zet een aantal personages zoals bijvoorbeeld de moeder van Nicole, rechercheur Kerber, officier van justitie Koffee maar ook Travis Boyette enigszins karikaturaal neer. Maar gezien de boodschap van het verhaal stoort dat niet en is het eigenlijk ook begrijpelijk.
 
De tijdsdruk en vaart verdwijnen in het derde deel van het boek. Maar Grisham heeft daar goed over nagedacht. Juist door voor deze opzet te kiezen, benadrukt hij nogmaals en met overtuiging het onmenselijke en onomkeerbare van de doodstraf. Met een genadeloze ijver nagelt Grisham de doodstraf aan de schandpaal.  Met een wrang gevoel legde ik het boek uiteindelijk weg, meer dan ooit overtuigd tegenstander van de doodstraf. Als dat het doel is wat Grisham met dit boek heeft, dan is hij daar uitstekend in geslaagd.

Maart 2011