Virginie Despentes - Apocalyps Baby (Roman - 2011) (Vertaling Kiki Coumans) ****

Valentine, de dochter van een niet zo begenadigd Franse schrijver verdwijnt, terwijl ze gevolgd wordt door Lucie in opdracht van de oma; een voor haar leeftijd goed opgelapte vrouw die, als de verdwijning eenmaal een feit is, op beide benen steigert. Lucie teamt met de lesbische (en ja, dat is belangrijk) privédetective de Hyena en gaandeweg gaan ze elkaar meer waarderen, deze bedeesde en verstofte Lucie en de groffe om zich heen slaande Hyena. Ze zijn als het ware een vaste waarde in een verhaal dat de lezer alle uithoeken van de maatschappij laat zien. Want Virginie Despentes ‘fist’ de samenleving diep. En dat doet pijn…

“‘Nou hebben we de nazi’s gehad, de moslims, de burgerlijke types uit het 16de arrondissement … en nu moeten we de Kerk en extreem-links ook nog doen? Dat is toch zeker een grap?’
‘Dat is de weg die zij heeft afgelegd … op die manier heeft ze de zaak in ieder geval van alle kanten bekeken.’”

Virginie Despentes schreef met Apocalyps Baby een maatschappelijke kritiek vermomd als roman. Een goede roman dat zeker. Een ware literaire road-movie en een potrettengalerij. Terwijl de lezer hieraan voorbij gesleurd wordt, ontvouwt zich telkens een stukje van het verhaal. Iedereen speelt een rol, maar niemand weet welke rol de ander speelt. Maar één ding wordt de lezer al gauw duidelijk: Despentes zet de moderne samenleving in al zijn vuile facetten op papier. Van ronduit zielig (neem Valentine’s vader, hij is een mislukt schrijver, die tig keren op een dag naar Amazon surft en zijn eigen boeken, anomiem uiteraard, lovend beschrijft en bestelt om de verkoopcijfers te stuwen) tot de ideeënmakers achter de titel-apocalyps.

Neen, Despentes schuwt niets en trapt vakkundig tegen de heilige huisjes. Niet alleen veegt ze de vloer aan met onze samenleving (of eigenlijk de mensen hierin) en zet deze bij het grof vuil, maar dat doet ze met recht.  Ze is geen verbitterde feministe, maar ze opent wel ogen die liever gesloten bleven. Beter gezegd: ze breekt ze open met haar van cynisme druipende, meedogenloos treffende observaties. Ze schrijft met haar in vitriool gedoopte pen.

Lucie beschouwt de zaak Virginie nog eens na, maar eigenlijk weet ze ook niet waar ze die zeven dagen middenin zat. Maar ach, haar relaas (Lucie spreekt als enige vanuit het ik-perspectief), is in Apocalyps Baby niet meer dan fictie geworden.

“De waarheid zal ik nooit kennen. Rest het verhaal dat ik mezelf vertel, op een manier die me bevalt, waar ik tevreden mee kan zijn.”