naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
De Jiddische politiebond - (2007) Michael Chabon ****

Van Joden en sombere detectives

Chabon is één van de meest bejubelde hedendaagse Amerikaanse schrijvers. Bij het verschijnen van zijn debuut De geheimen van Pittsburgh was hij amper vijfentwintig, twaalf jaar later kaapte hij met De wonderlijke avonturen van Kavalier & Clay de prestigieuze Pulitzer Prize weg. Zijn werk kenmerkt zich door onstuitbaar vertelplezier, prachtig taalgebruik, Joodse karakters en hommages aan andere schrijvers. Al deze ingrediënten zijn ook terug te vinden in zijn jongste pareltje, De Jiddische politiebond.

De Jiddische politiebond is net als Het complot tegen Amerika van Chabons collega Philip Roth, een what-if-roman. Wat als de Joden na de Tweede Wereldoorlog eens geen stek vonden in Israël, maar in een uithoek van Alaska? En wat als toen afgesproken was dat na zestig jaar het district Sitka teruggegeven moet worden aan de oorspronkelijke bewoners? In dat scenario speelt De Jiddische politiebond. De afgesproken zestig jaar tikten naarstig weg, en de Reversie, de dag van de teruggave, komt schrikbarend dichterbij. Dat zorgt voor onrust, mensen proberen wanhopig aan een verblijfsvergunning te geraken of wijken halsoverkop uit naar exotische bestemmingen als Madagascar of Australië. De droom om het Beloofde Land te veroveren is nog springlevend, en daar leidt de plot van De Jiddische politiebond uiteindelijk naartoe. Maar voor het zover is, wordt eerst een jonge junk vermoord in het luizige hotel waar Meyer Landsman na zijn scheiding een onderkomen vond. Het personage Landsman is een eerbetoon aan alle sombere detectives die de wereldliteratuur sinds de twintigste eeuw voortbracht. Hij is een zwartkijkende alcoholist met een verleden waarin de zelfmoord van zijn vader, de dood van zijn zus en de scheiding van zijn vrouw de belastende factoren zijn. Meyer is een melancholieke figuur, hij balanceert de hele tijd tussen lachen en huilen. Hij bekijkt de hetze om zich heen met enigszins vertroebelde blik maar permitteert zich tegelijkertijd een snoeihard en vaak hilarisch oordeel. Samen met zijn neef en partner Berko, een Joods-Indiaanse beer van een vent, probeert hij de zaak van de vermoorde junk op te lossen voor de Reversie een feit is. Meyers ex-vrouw Bina wordt onverwacht zijn chef, en zij wil dat ze zich bezighouden met andere onopgeloste zaken. Meyers onwil om haar opdracht te volgen zorgt voor verbaal vuurwerk tussen de twee.

Zoals het genre het wil krijgt de underdog, Meyer in dit geval, gelijk. Al snel blijkt het slachtoffer niet gewoon een anonieme drugsverslaafde te zijn. Hij was ooit een wonderkind, een schaakgenie, de man van wie men dacht dat hij de nieuwe Messias kon zijn. Hij zorgde in zijn leven voor heel veel vreugde, maar stelde ook heel wat mensen teleur. Hoe je omgaat met verwachtingen van anderen, welke gevolgen die verwachtingen voor jezelf kunnen hebben, het zijn thema’s die bij diverse personages terugkomen in dit meeslepende verhaal. Daarmee is De Jiddische politiebond absoluut niet vrijblijvend. Bovendien maken akelige parallellen met feiten uit de recente geschiedenis het boek tot een aanklacht tegen alle vormen van extremisme. Het is allemaal reuze interessant, maar bovenal is dit boek heerlijk om lezen. De klaterende dialogen, beklijvende personages, onmiskenbare humor en mistroostige setting zorgen daar voor, samen met het ongelooflijke verteltalent van Michael Chabon.

De jiddische politiebond