De grond onder je voeten

Vijftien jaar geleden introduceerde Karin Fossum de wat stille, teruggetrokken inspecteur Konrad Sejer. Hoewel hij meteen ter sprake kwam op de eerste pagina van haar debuut Eva’s oog, bleef hij toch, in de vele delen die volgden, vooral op de achtergrond. Sejer is een grijze, slanke weduwnaar. Hij heeft een dochter en een kleinkind. Hij woont alleen. Hij is zacht en rustig, en behandelt zijn gesprekspartners – ook criminelen – met respect. Doorheen de jaren is Sejer ouder geworden en in het tiende deel rondom zijn persoon, De waarschuwer, begint hij te sukkelen met zijn gezondheid. Hij vindt de symptomen voorlopig niet opwegen tegen het risico medisch binnenstebuiten gekeerd te worden. Daarom stelt hij een doktersbezoek nog maar even uit. Heel herkenbaar, en daar hebben we meteen het sleutelwoord voor en de kracht in het werk van Karin Fossum: als geen ander kan ze situaties beschrijven die de onze hadden kunnen zijn.

In De waarschuwer stelt ze haar personages bloot aan misplaatste grappen. Wat de personages verbindt, is het feit dat ze in elkaars buurt wonen en dat inspecteur Sejer hen ziet als slachtoffers van één of andere belhamel die waarschijnlijk zelf iets mist in het leven. Alle personages reageren anders. Voor sommigen slaat de grap de grond onder hun voeten weg, hun huwelijk of zelfs hun leven stort in. Voor anderen werkt de grap als eyeopener, een enkeling lukt erin zichzelf boven het gebeurde te plaatsen. Sejer vindt de grappenmaker een dief. Hij steelt veiligheid en geborgenheid. Hij maakt mensen bang. Meteen in het begin van het boek schetst Fossum een genuanceerd beeld van de grappenmaker. De grappen pleiten tegen hem, de zorg voor zijn opa pleit voor hem. Jammer genoeg gebeurt er iets vreselijks waarbij de goegemeente hem aanduidt als verantwoordelijke. Het is aan Sejer om uit te maken of hij ook echt verantwoordelijk is…

Geluk is broos, lijkt Fossum te willen zeggen in dit boek. Idyllische momenten kunnen in een vingerknip veranderen in een hel. Het leven is fragiel. Met een minimum aan woorden sorteert Fossum een maximum aan effect. De waarschuwer is opnieuw een opmerkelijk boek. Beklijvend, aangrijpend, geschreven met empathie en mensenkennis en voorzien van een vleugje humor.