naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
De razende rivier (2009) Frode Grytten **
En alles bleef zoals het was

De Noor Frode Grytten is een prijsbeest. Met zijn verhalenbundel Het lied van de bijenkorf won hij in Noorwegen de belangrijkste literaire ‘Bragepris’ en voor zijn thriller De razende rivier mocht hij de Rivertonprijs voor de beste literaire thriller mee naar huis nemen. Naast die beloftevolle wetenswaardigheden ziet de Nederlandse uitgave van De razende rivier eruit om op te vreten, tot en met het verwachtingscheppende label ‘literaire thriller’. Jammer genoeg maakt Grytten de verwachtingen niet waar.

Een thriller hoort op zijn minst spannend te zijn, is het niet omwille van de actie, dan toch omwille van het raadsel dat je op het puntje van je stoel houdt of omwille van de personages die je meenemen in hun gedreven- of menselijkheid. Geen van deze aspecten is aanwezig in De razende rivier. Een uitgebluste journalist, Roger, rijdt rond in zijn stinkende Volvo. In het Noorse industriestadje Odda waar hij woont, is een auto in de rivier gesukkeld.  Het zou om een ongeluk kunnen gaan, maar het slachtoffer is een negentienjarige aanhanger van de racistische groepering ‘Bescherming Bevolking’. Hij had een paar keer een aanvaring met enkele Serviërs uit het plaatselijke asielcentrum, dus concludeert de goegemeente dat deze mensen een moord op hun geweten hebben. Het leidt bij Roger tot gedachten als “Ze poetsten ons van achteren schoon en rukten ons van voren af. Toch kregen zij altijd de schuld als er iets misging.”
Dit soort lagereschoolethiek komt op meerdere plaatsen in het boek voorbij en dat zou nog niet zo erg zijn als het maar door het verhaal gestaafd werd. Dat gebeurt echter nooit, waardoor het hele verhaal behoorlijk flew blijft. Want waar gaat De razende rivier nu eigenlijk over? Er is het gegeven van de moord, de pers ruikt een lekker smeuïg verhaal en bestormt Odda alsof het om hét evenement van het jaar gaat, een tienjarig jongetje uit het asielcentrum telt de eendjes aan de rivier en Roger zwalpt rond, soms zwaaiend met zijn vuisten, soms met een gevonden geweer, maar altijd vrijblijvend.
Daarnaast is Roger verliefd. Op de vrouw van zijn broer. Die vrouw wil hem de ene dag wel, de andere dag niet. Ook in deze liefdesrelatie blijft de liefhebber van een doorwrocht verhaal op zijn honger: wat is zo speciaal aan deze vrouw dat Roger haar toelaat zijn leven constant op zijn kop te zetten? Geen idee, daar vertelt Grytten helemaal niets over.

Op het einde blijkt er toch een plot te zijn. Die is er met de haren bijgesleurd en komt neer op nog zo’n voorbeeld van clichédenken: het heeft te maken met winstbejag. Worden de schuldigen bestraft? Bwah, er is eigenlijk niet echt bewijs… Dus ze dronken een glas en deden een plas, en alles bleef zoals het was.

Wat overblijft is “een aardig verhaal”. Grytten schrijft toegankelijk en vlot, en naast alle onwaarschijnlijkheden, dooddoeners, almanakmopjes en oppervlakkigheden vind je af en toe ook een sprankje gevoel. Maar absoluut niet genoeg om te overtuigen.