naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
Kaas, een beeldroman (2008) - Auteur: Willem Elsschot/ Dick Matena *****
Kaas met meerwaarde

Het is heerlijk om te zien dat sommige toppers uit de Nederlandse literatuur terug ter beschikking komen van het publiek. Dat kan in verschillende vormen en voor verschillende gelegenheden. Een recent voorbeeld is Het verdriet van België door Hugo Claus. Het werd vijfentwintig jaar geleden geschreven en daarom bracht de uitgever een zeer mooi verzorgde uitgave uit voor een heel zacht prijsje. De dood van Claus heeft de verkoop extra gestimuleerd, maar dat terzijde. Ter gelegenheid van de laatste boekenweek kwam Louis Couperus weer eens voor het voetlicht met zijn onsterfelijke Van oude menschen, de dingen die voorbij gaan.

Een andere auteur die het verdient om tot in eeuwigheid herdacht te worden, is de Antwerpenaar Willem Elsschot. Zijn oeuvre is niet zo heel groot, maar wel subliem. Wie het vandaag leest, staat versteld over de accurate snedigheid waarmee hij karakters en situaties neerpende. Kaas, misschien wel Elsschots bekendste boek, werd onlangs integraal verstript door Dick Matena. Integraal verstript betekent: het hele boek werd overgenomen en voorzien van plaatjes. Het resultaat is adembenemend. De warme, doorleefde tekeningen in combinatie met de gortdroge tekst maken het lezen tot een eersteklas belevenis.

Voor wie het vergeten zou zijn, Kaas gaat over Laarmans, klerk bij de General Marine and Shipbuilding Company in Antwerpen in de jaren dertig van vorige eeuw. Laarmans is een eenvoudige man maar de dood van zijn moeder brengt hem in contact met een vriend van zijn broer, mijnheer Van Schoonbeke. Deze deftige notabele introduceert Laarmans in zijn vriendenkring vol industriëlen en advocaten. Laarmans voelt zich erg minderwaardig, probeert bij te dragen aan de gesprekken maar komt vaak kennis of ervaring te kort. Als Van Schoonbeke hem aanbiedt om de Belgisch-Luxemburgse vertegenwoordiger van Edammer kazen te worden, dan ziet Laarmans zijn kans schoon om enkele treden te stijgen op de hiërarchische ladder. De kazen arriveren, Laarmans is op slag een stuk zelfbewuster en legt zich toe op het inrichten van zijn kantoor. Zijn dagen zijn gevuld, maar er wordt geen bol kaas verkocht… Precies waar de vrouw van Laarmans, “zo’n eenvoudig mens”, al bang voor was.

Is het verhaal op zich al écht de moeite waard om te lezen, de tekeningen erbij vormen de kers op de taart. Matena is er wonderbaarlijk in geslaagd om de sfeer van het boek, de sfeer van de tijd, de sfeer van Antwerpen en Amsterdam (duidelijk verschillend!) weer te geven. Ook de indeling van de tekeningen benadrukken de tekst. Sommige zinsneden komen zo modern over, dat je er een “echte” Kaas bijhaalt om te kijken of de tekenaar hier misschien toch niet een klein beetje uit de bocht ging. Niet dus. Hij werkte negen maanden aan deze verstripping, en wat een prachtboek is het resultaat. Deze verstripping heeft echt meerwaarde. Ondanks de prijs, absoluut duur maar relatief goedkoop, is dit een boek dat je in huis moet halen! Mijn dierbaren weten alweer aan welk presentje ze zich volgende maanden kunnen verwachten.