naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z | Meer over Jacob Vis
De Bidsprinkhaan (1994) Jacob Vis ****
Mooi opgebouwd

‘De Bidsprinkhaan’ van Jacob Vis werd genomineerd voor ‘De Gouden Strop’, de welbekende prijs voor de beste Nederlandstalige misdaadroman. In de VN thrillergids kreeg dit boek in 1995 3 sterren. Later werd dit opgewaardeerd naar 4.

We ontmoeten Ben van Arkel, de welbekende inspecteur. Het verhaal begint op oudejaarsavond. Een paartje zit in een auto te vrijen als een vrouw op de dak van hun auto valt. Het is Linda, ze is dood en was de geliefde van Carlo van Beuningen - de directeur van het slachthuis van IJsselmonde. De politie vindt ook hem, neergeschoten, in de flat van de overleden vrouw. Het lijkt op zelfmoord, maar was het dat wel?

Het verhaal wordt geconstrueerd rondom deze vraag. Daarnaast maken we allerlei uitstapjes. Naar hormoonpreparaten die een bedreiging vormen voor de volksgezondheid, naar een man die van de weg raakt en gevaarlijke bagage in zijn auto heeft en naar de weduwe – Helga - van Carlo van Beuningen, de directeur van het slachthuis. Jacob Vis vertelt het verhaal vanuit wisselende perspectieven. Vanuit Ben van Arkel en vanuit Helga - de weduwe. Ook het tijdsperspectief wisselt. Knap hoe dit boek is opgebouwd.

De schrijver zet een interessant verhaal neer met gewone mensen in een dorp met een herkenbaar Nederlandse sfeer. Het is een boek met vaart, het verveelt geen moment en de aandrang om verder te lezen was groot. Het verhaal leest plezierig en is toegankelijk. Over de plot heb ik een poosje nagedacht en teruggebladerd? Kan het zo gegaan zijn? Maar ik zie geen reden waarom niet. De ontknoping kwam voor mij overigens niet echt als een verrassing. Toch was dat deze keer geen punt van kritiek, dit heeft te maken met de opbouw. Het lijkt alsof de schrijver er naartoe werkt. Jacob Vis heeft kennis van de zaken waarover hij schrijft. Dit uit zich in een soort gedrevenheid die op mij als lezer overkomt. Vrij Nederland heeft het boek ooit opgewaardeerd naar 4 sterren. Terecht, vind ik.
Het hoofd (1994) Jacob Vis ***

Een onderhoudend boek met veel vaart.

‘Het hoofd’ van Jacob Vis is het eerste boek met inspecteur Ben van Arkel in de hoofdrol. Het boek dateert uit 1994. We leven nu tien jaar later, maar het boek is beslist niet gedateerd.

Een man is vermoord en zijn hoofd wordt in een bos bij IJsselmonde gevonden. Bepaald geen alledaagse vondst in zo’n dorp. IJsselmonde is een plaats waar mensen proberen in harmonie samen te leven. Maar het wil ook nog wel een botsen door wederzijds onbegrip. Van Arkel is een innemend inspecteur. We ontmoeten ook zijn vrouw Rita en zijn zoon. En we maken kennis met zijn ondergeschikten: brigadier Haydar Seyat, een Koerd, Mirjam van Roon en enkele anderen. De meeste karakters brengt Jacob Vis overtuigend tot leven.

De schrijver houdt de vaart er flink in. Dat heeft deels te maken met zijn taalgebruik. Korte, snelle dialogen en er staat geen woord teveel. Hierdoor wordt flink tempo gemaakt zonder dat dit ten koste gaat van de schildering van het alledaagse leven, de zoektocht naar de dader of de geloofwaardigheid van karakters. In het verhaal lopen verschillende lijnen en het kostte mij geen moeite ze van elkaar te onderscheiden. Aan het eind valt alles samen en het einde is spectaculair. Zeker voor een plaats als IJsselmonde.

‘Het hoofd’ biedt ook een mooie sfeertekening over de tegenstelling tussen ‘ongerept’ en ‘geschonden’. Dit geldt op meerdere fronten. Zo wordt een slachthuis beschreven in al zijn bloederigheid en even later een natuurgebied in volle glorie. Onschuldige kinderen tegenover verdorven volwassenen. Het doodschieten van beesten met als achtergrond een sfeervolle natuur. Dit type overgangen of tegenstellingen maakt ook dat het verhaal blijft boeien. Ik had zelf een paar vraagtekens bij de plot en bij het speurwerk van de politie. Je maakt weinig mee van het alledaagse werk of van de verhoren. Daardoor krijg je soms de indruk dat er geen inzicht ontstaat omdat er zo weinig gebeurt.

Dat neemt niet weg dat dit een goed gecomponeerd boek is met flink veel vaart. Hedendaagse maatschappelijke thema’s zijn volop aanwezig. Ze worden uitgewerkt zonder dat het belerend wordt. En er is humor!
Wetland (1998) Jacob Vis ****

Een uitstekend boek

Wetland van Jacob Vis dateert uit 1998 en vertelt het verhaal van een moord in een moerasgebied met als middelpunt ‘Kerkdorp’. Dit gehucht wordt opgeschrikt als het lijk van een man gevonden wordt en het is de taak van inspecteur Ben van Arkel om de dader te vinden. Een hoofdrol is weggelegd voor advocaat Maurits Weiland, een belangrijk personage in dit boek.

Wetland is een thriller van Nederlandse makelij. Dat is te merken aan de beschrijvingen van omgeving, van natuur en van personen binnen de dorpsgemeenschap. Onder de aangepaste buitenkant broeit het, dat is de parallel met het moeras. Ik heb het verhaal geboeid gelezen. Opmerkelijk is de tegenstelling tussen prachtige natuurbeschrijvingen en het gruwelijke leed dat mensen elkaar aandoen.

Jacob Vis weet een geloofwaardige kleine gemeenschap neer te zetten met de soms verstikkende sociale controle, onverdraagzaamheid en de neiging om het afwijkende tot aanpassing te dwingen. Aan het eind van het boek vindt een soort volksopstand plaats die doet denken aan lang vervlogen jaren. Ik vond het een uitstekend boek. Er zit vaart is, het is spannend en de hoofdpersonen worden knap uitgewerkt. Vooral Maurits Weiland vond ik innemend, echt en geloofwaardig. De ontknoping is verrassend, komt tegen het eind van het boek en is dit keer niet het gevolg van speurwerk.

Bij een dergelijk boek begrijp ik nooit waarom zo weinig Nederlanse boeken in het buitenland vertaald worden. Ik zou me goed kunnen voorstellen dat bijvoorbeeld Amerikanen kunnen genieten van de ‘couleur locale’ van een klein Nederlands dorp temidden van schitterende natuur gekoppeld aan een spannend verhaal. Mooi werk.

Brains (2002) Jacob Vis ****
Een verhaal om over na te denken


‘Brains’ van Jacob Vis werd in 2002 genomineerd voor de Gouden Strop. Volkomen terecht vind ik. Een jeugdbende terroriseert IJsselmonde, de aanvoerder heet Brains. Hij is een psychopaat die jongeren die niet deugen of zwak in hun schoenen staan aan zich weet te binden. Bij een inwijdingsritueel overlijdt één van hen. Dit is het begin van een verontrustend verhaal dat schokkend is, maar ook intrigeert en ontroert. Ben van Arkel is in dit boek minder prominent aanwezig dan in de voorgaande titels. Deze keer is een grote rol weggelegd voor Lynn Vos. Zij heeft een broer – Robin – die in de tentakels van Brains verstrikt is geraakt. Vanuit Lynn, lerares, wordt een groot deel van het verhaal verteld.

‘Brains’ is een hard, bij tijd en wijle meedogenloos verhaal over een misdadig milieu zonder scrupules. De hoofdpersonen uit de bende zijn psychopaten die geen enkel inlevingsvermogen bezitten. Des te beter voelen ze zwakke plekken bij hun slachtoffers aan. Bij sommige van de jongeren is het gedrag verklaarbaar (niet begrijpelijk) vanuit hun achtergrond, bij anderen lijkt het te duiden op kwade genen. Jacob Vis weet dit milieu - de leiders en meelopers - overtuigend neer te zetten. Als achtergrond fungeert IJsselmonde en omgeving. De schrijver schildert als natuurliefhebber met veel deskundigheid de flora en fauna. Hierdoor ontstaat een schrille tegenstelling met het brute geweld en de vernederingen. Naast gewelddadig scènes en perverse gedragingen is er ook toewijding en bescherming, Dit is een andere tegenstelling. Beide uitersten maken dat het boek aan kracht wint. Het zijn niet alleen slechteriken die de dienst uitmaken en beschreven worden. Er is meer; er wordt een appèl gedaan op verschillende emoties.

Het verhaal heeft heel veel vaart, de dialogen zijn snel, het taalgebruik is soms plat, direct en effectief. De gebeurtenissen buitelen over elkaar heen, maar de schrijver heeft een dusdanige structuur aangebracht dat het mij als lezer weinig moeite kostte om te schakelen. De persoon Lynn is goed uitgewerkt en brengt nieuw leven in de reeks. Gaan we nog meer van haar horen? Een boek om niet gauw te vergeten. Een verhaal om over na te denken. Wat mij betreft is dit tot nu toe het meest indrukwekkende boek uit de reeks.
Morren (2002) Jacob Vis ***

Een spectaculair verhaal


‘Morren’ van Jacob Vis dateert uit 2001 en is het meest spectaculaire verhaal dat ik tot dusver gelezen heb uit de Ben van Arkel-reeks. De Hongaarse Kristine is lang geleden verdwenen uit het landhuis Morren te IJsselmonde. De zaak is nooit opgehelderd maar door een incident wordt deze kwestie weer actueel. In de dorpsgemeenschap broeide het van geruchten over de betrokkenheid van de rijke familie van Walsum - woonachtig op het landgoed. In de loop der tijd zijn er meer meisjes verdwenen en vaak verbleven zij ten tijde van verdwijning in de omgeving van Morren. Is Robert van Walsum hierbij betrokken? Of rentmeester Kjell? Er zijn meer merkwaardige personages...

‘Morren’ is een misdaadroman waarin actuele, verontrustende, thema’s binnen onze huidige samenleving aan bod komen zoals: misbruik van jonge meisjes, extreem geweld en liquidaties. Dat maakt het tot een boek waarin veel gebeurt en dat soms hard en direct is. Het verhaal wordt verteld vanuit meerdere personen. Deze invalshoek levert boeiende wendingen op, maar gaat wel ten koste van de plot. Het lijkt er op dat Jacob Vis daarom een andere verhaallijn heeft ingebracht. Hierdoor komt de nadruk tegen het einde te liggen bij een calamiteit en minder bij de ontrafeling van het mysterie dat je aan het begin van het boek bezighoudt.

‘Morren’ is een spannend boek met interessante passages over de natuur en gedrag van mens en dier. Een dorpsgemeenschap met roddels, achterklap en verborgen geheimen wordt geloofwaardig beschreven. Jacob Vis kan markante personages scheppen. Er zijn vele zijpaden die aan het eind uitgewerkt worden waardoor er geen losse eindjes overblijven. Een paar keer sta je helemaal op het verkeerde been. Een punt van kritiek is dat het ‘veel’ en ‘groots’ is. Iets minder spektakel had wat mij betreft gemogen. Tot slot: spannend boek met een mooi geschetste Nederlandse dorpse achtergrond.

De muur (2003) Jacob Vis ***
Een vlot lopend, vermakelijk verhaal

In IJsselmonde kampt men geruime tijd met de vraag hoe de rivier bedwongen kan worden, op gezette tijden treedt zij buiten haar oevers. Binnen een inspraakorgaan is getouwtrek over de beste oplossing. Oud-reder Marius van Mee heeft zo zijn eigenzinnige opvattingen. Als hij overlijdt krijgt zijn weduwe een bijzondere opdracht.

In De muur van Jacob Vis zijn we weer te gast in IJsselmonde. Dat betekent dat oude bekenden voorbij komen. Deze keer is Ben van Arkel niet van de partij, hij zit in Kosovo.
Dit boek is geschreven in opdracht van een waterschap. Dat is te merken. Het centrale thema in het boek is water – meer concreet: een rivier. De beschrijving van flora en fauna die ik ken uit eerdere boeken van Jacob Vis is in dit boek minder prominent aanwezig.
De muur is een verhaal vol vaart met soms komische wendingen. Jacob Vis maakt zelfs een uitstapje naar het Oostblok. Enkele inwoners van IJsselmonde reizen zelfs af naar verre gebieden om aldaar verboden waar te kopen. Een actueel gegeven, Jacob Vis verwerkt bijna altijd actuele gebeurtenissen of kwesties in zijn boeken.
Prominente hoofdpersoon is Aline van de Mee, de vrouw van de overleden ex-reder. Ze is een markante persoonlijkheid die de mannen gemakkelijk inpalmt.

Het verhaal is soms direct en ruw. Hiermee wordt wel een bepaalde sfeer neergezet die ik herken van Jacob Vis. Het eind van het verhaal is spectaculair, maar naar mijn smaak iets teveel over de top. Een vermakelijk boek? Zeker. Spannend? Vaak wel. En beslist onderhoudend. Ik was overigens meer gecharmeerd was van de mannelijke personages dan van de vrouwelijke. De beschreven vrouwen zijn naar mijn smaak iets te positief beschreven of te mooi.

Ik vond dit een heel aardig boek, dat vlot leest, soms spectaculair is en veel beelden oproept. De van Arkel boeken zouden een mooie t.v. serie kunnen opleveren.
Als ik de hele reeks overzie zijn mijn favorieten tot dusver Wetland en Brains. Dit boek mag er ook zijn, maar heeft me minder geraakt dan de twee genoemde.
Barabbas (2004) Jacob Vis ****

Realistische dreiging

Barabbas van Jacob Vis dateert uit 2004 en kreeg goede recensies. Ik heb de afgelopen maanden alle boeken van Jacob Vis uit de ‘Van Arkel reeks’ gelezen en dit is de meest recente.
In dit boek komen we vele personages tegen die bekend zijn uit vorige delen. Het centrale thema is deze keer : virussen. Over de schade die ze kunnen veroorzaken bij mens en dier.
Een hoofdpersoon is Ilse. In Den Haag is ze getuige van een aanslag, ze gaat terug naar haar geboortegrond en bouwt een bestaan op als vrouw van een boer. Ben van Arkel is weer prominent aanwezig en raakt betrokken bij de perikelen van Ilse via zijn vriendin Lynn, die we uit Brains kennen.

Jacob Vis heeft wederom een actueel maatschappelijk thema bij de kop. Wat kan er gebeuren als kwaadwillende of rancuneuze lieden onheil willen aanrichten door verspreiding van virussen? Die gevolgen worden door de schrijver vol overtuiging geschetst. Oude krantenberichten en t.v. beelden over de slachting van veestapels van enige tijd geleden komen weer tot leven en dringen zich op. Het boek heeft vaart, zoals gebruikelijk bij deze schrijver. Gebeurtenissen volgen elkaar in rap tempo op en het verhaal is gemakkelijk leesbaar en toegankelijk.

Barabbas is een zeer actueel verhaal over ‘wat er zou kunnen gebeuren als……’ Die dreiging, verpakt in een spannend verhaal, stemt tot nadenken over de vraag: ‘Waarom zou het eigenlijk niet kunnen? Dat die mogelijkheid er is, maakt Jacob Vis aannemelijk.
Het decor is wederom het kleine stadje IJsselmonde op het platteland.
Er waren een paar scènes die ik te zwaar aangezet vond, maar over het algemeen vond ik het een spannend en interessant boek.

De boeken van Jacob Vis kenmerken zich vooral door snelle dialogen, het schilderen van een plattelandse sfeer en beschrijvingen van natuur en dieren. Deze keer is een grote rol weggelegd voor het varken dat liefdevol en realistisch beschreven wordt.
Ik ben benieuwd hoe het verder zal gaan met Ben van Arkel en de zijnen. Een mooie reeks van eigen bodem die nu ook in het Duits vertaald gaat worden.