naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z
Mannen die vrouwen haten (2006) Stieg Larsson ****
Ingenieuze vertelling

Stieg Larsson won in 2005 de Glazen Sleutel, de prijs voor de beste Scandinavische misdaadroman, met Mannen die vrouwen haten. Reden genoeg voor nieuwsgierigheid naar deze Zweedse misdaadroman.

Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander zijn de hoofdpersonen. Hij is journalist en raakt betrokken bij een schandaal. Ongeveer tegelijkertijd wordt hij benaderd door zakenman Henrik Vanger die aan het hoofd staat van een familie-imperium. Deze Henrik is geobsedeerd door de verdwijning van zijn nicht Harriët ongeveer veertig jaar geleden. Het raadsel is nooit opgelost en hij vraagt Mikael een laatste poging te ondernemen. Mikael sluit zich op en spit – tegen de achtergrond van een ijzig koude omgeving - alle dossiers door. Misschien vindt hij een los draadje of een aanwijzing die over het hoofd is gezien?
Lisbeth Salander is een hacker. Ze is jong, buitengewoon eigenzinnig, staat onder curatele en slaat feilloos feiten op in haar geheugen. Van gevoelens heeft ze geen verstand. Lisbeth en Mikael Blomkvist kennen elkaar aan het begin van het boek niet maar via een ingenieuze opbouw komen de lijnen samen.

Stieg Larsson heeft een dik boek afgeleverd dat 560 pagina’s telt. In het begin van het verhaal zet hij de fundamenten neer voor zijn bouwwerk. Dat doet hij prima. De lezer raakt misschien even in verwarring bij de introductie van de familie Vanger met de vele neven en nichten, maar dit duurt relatief kort want de auteur houdt de touwtjes stevig in handen. Daarnaast introduceert hij enkele schema’s en plattegronden, zoals we die ook kennen uit de boeken van Minette Walters.

Mannen die vrouwen haten bevat meerdere verhalen : dat is een kracht.
Een geslotenkamer-mysterie naast een schandaal met wereldwijde vertakkingen. Het aloude puzzelen en deduceren op de vierkante centimeter staat naast de allernieuwste opsporingsmethoden met behulp van computernetwerken. Oude en nieuwe tijd vloeien mooi in elkaar over. Het raadsel van de verdwijning van Harriet, 40 jaar geleden, speelt naast corruptie in de 21 eeuw.
Dit alles levert een buitengewoon interessant boek op met veel variatie. Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander groeien uit tot krachtige personages die het boek met gemak dragen.
Afwisseling, markante hoofdpersonen, meerdere verhaallijnen en een boeiende schrijfstijl maken Mannen die vrouwen haten tot een opmerkelijke, spannende en ingenieus geconstrueerde misdaadroman. Knap werk! Een glorieus debuut.

Auteur Stieg Larsson was journalist en schrijver, hij overleed in 2004 op jonge leeftijd. Postuum verscheen een trilogie. ‘Mannen die vrouwen haten’ is het eerste deel. Tragisch dat de schrijver zijn succes niet meer heeft mogen meemaken.
De vrouw die met vuur speelde (2007) Stieg Larsson ****

 Pippi Langkous in crime  

De vrouw die met vuur speelde is het tweede deel uit de Millennium-trilogie van Stieg Larsson. Evenals het eerste deel Mannen die vrouwen haten is het een vuistdik boek van 568 bladzijden. Hoofdpersonen zijn wederom Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander. Hij is een charmante man, uitgever van Millennium, een kritisch tijdschrift dat misstanden in de Zweedse samenleving aan de kaak stelt. Lisbeth is een wiskundig genie die in sociaal opzicht volledig op eigen kompas vaart. Haar gevoel voor sociale verhoudingen is slecht ontwikkeld en ze heeft een eigenzinnig moreel besef. Daarnaast is ze een bijzonder getalenteerde computerhacker.
In De vrouw die met vuur speelde staat het tijdschrift Millennium op het punt om met een opzienbarende onthulling te komen over vrouwenhandel in Zweden. Dan worden twee journalisten vermoord die werkten aan dit thema. Alle verdenkingen gaan in de richting van Lisbeth Salander. Er valt nog een derde dode en weer wordt haar naam in verband gebracht met deze moord. Het gevolg is dat ze in heel Zweden wordt gezocht. Voor haar betekent dit: ondergronds gaan, onzichtbaar opereren en veel hacken.

De vrouw die met vuur speelde is een lijvig boek dat blijft boeien. Ondanks de omvang blijft de vaart er meestal flink in en volgen gebeurtenissen en dialogen elkaar in rap tempo op. Stieg Larsson vertelt een verhaal met ‘body’.
Lisbeth Salander en Mikael Blomkvist zijn de hoofdpersonen, maar tal van opmerkelijke andere personages komen voorbij. En toch is het niet lastig om ze van elkaar te onderscheiden. De auteur heeft flink geïnvesteerd in de verhalende kant en de gebeurtenissen worden vanuit meerdere perspectieven belicht. De ene keer is het woord aan de politie, daarna volgt Lisbeth Salander, Mikael Blomkvist of andere personages. Het gevolg is dat er veel afwisseling ontstaat waardoor het tempo hoog is en de spanning aanwezig blijft.
De belangrijkste persoon is ongetwijfeld Lisbeth Salander. Zij komt volop uit de verf en groeit als karakter. De lezer komt meer te weten over de achtergronden van haar persoonlijkheid. Aan het eind van het boek staan enkele verwijzingen naar Pippi Langkous. Ongetwijfeld vertoont zij op sommige punten verwantschap met Lisbeth Salander. 
Lisbeth opereert in dit boek overwegend in haar eentje, hackt er stevig op los en haalt alles uit de kast. Dit levert soms spectaculaire scènes op.
Beetje bij beetje ontstaat helderheid over de moorden en het verband met Lisbeth Salander.
De finale is weliswaar enigszins overtrokken en een tikje ongeloofwaardig, maar het past wel bij het ‘Pippi Langkous- gehalte’ van Lisbeth Salander. Een ander kritiekpunt is dat Stieg Larsson soms iets teveel woorden nodig heeft.

Overeind blijft dat De vrouw die met vuur speelde een eigentijdse misdaadroman is over de journalistiek in Zweden gecombineerd met politiewerk, maatschappelijke vraagstukken en interessante personages. Een boek waarvan je de afloop wilt weten, na een leespauze is het oppakken van de draad van het verhaal gemakkelijk.  
Een spannend leesavontuur voor meerdere donkere dagen en voorzien van tal van interessante ingrediënten voor de verfilmingen die in 2008 van start gaan.  
Het derde boek uit de serie is gepland in Nederlandse vertaling voor november 2008 en zal waarschijnlijk gaan heten: Gerechtigheid.
Gerechtigheid (2008) Stieg Larsson ****
Derde deel eveneens zeer overtuigend

Het derde deel van de Millennium-trilogie is verschenen terwijl in Zweden de familie - waarvan Stieg Larsson vervreemd was - vecht om het vele geld dat binnenkomt dankzij de wereldwijde verkoop van deze reeks boeken. Zijn vriendin - met wie hij jarenlang leefde maar met wie hij niet was getrouwd - schijnt hierop geen rechten te hebben. Het gerucht gaat dat zij ondertussen werkt aan de voltooiing van een vierde deel dat de auteur niet meer af heeft kunnen maken omdat hij in 2004 overleed.

Lezers die de vorige delen kennen, weten nog dat Lisbeth Salander een aanslag ternauwernood heeft overleefd. Ze wordt met o.a. een kogel in haar hersenen opgenomen in het ziekenhuis. Haar toestand is kritiek. In datzelfde ziekenhuis verblijft ook Alexander Zalachenko, haar aartsvijand. Ook hij is gewond geraakt maar hij is er aanmerkelijk beter aan toe. Ondertussen staat Lisbeth onder arrest en wordt ze in de media afgeschilderd als moordenaar en psychopaat. Mocht ze overleven dat zal ze zich voor de rechtbank moeten verantwoorden voor ernstige delicten. Mikael Blomkvist – de uitgever van Millennium – is er echter van overtuigd dat ze onschuldig is. Hij is journalist in hart en nieren en besluit – samen met zijn team - de zaak rondom Lisbeth Salander tot op de bodem uit te zoeken. Hierbij stuit hij o.a. op de Zweedse veiligheidsdienst.

Gerechtigheid telt ruim 700 pagina’s en hiermee is dit het dikste boek uit de trilogie. Wie genoten heeft van de beide eerste delen zal veel herkenning ervaren en waardering kunnen opbrengen voor dit derde deel. De vaste hoofdpersonen zijn weer herkenbaar aanwezig. Lisbeth Salander overtuigt als computernerd en autistiforme persoonlijkheid. Stieg Larsson heeft van haar een bijzonder, boeiend en zeer goed uitgewerkt karakter gemaakt. Mikael Blomkvist treedt weer naar voren als charmante, intelligente en gedreven journalist die het altijd goed doet bij de vrouwen.

De kracht van Stieg Larsson is dat hij 700 bladzijden lang de lezer weet te boeien en te vermaken. Gerechtigheid zakt nergens echt in. Soms heeft de auteur wel veel woorden nodig maar vervelen doet het verhaal nergens. De grote hoeveelheid personages die in het boek bevolken vormen geen probleem. Stieg Larsson houdt de touwtjes stevig in handen. Verschillende, herkenbare malafide praktijken binnen de Zweedse samenleving worden beschreven. Millennium – het idealistische blad van Blowkvist – heeft zich als taak gesteld ondeugelijke praktijken te ontmaskeren. Het spel wordt hard en vals gespeeld maar dankzij vindingrijkheid, netwerken, computernerds en hard werken zal de onderste steen boven moeten komen.

Gerechtigheid is weer een prima boek van Zweedse bodem. Het staat garant voor vele uren geboeid lezen. Daarnaast is het spannend, het heeft vaart en is voorzien van interessante verhaallijnen en goed uitgewerkte hoofdpersonen. De draad is op elk moment goed op te pakken, dit zegt veel over de toegankelijkheid.
Het wachten is nu op de verfilmingen. Want dat van deze trilogie schitterende films gemaakt kunnen worden, dat staat buiten kijf. Het in volgorde lezen van de boeken heeft duidelijk meerwaarde.

De vrouw die met vuur speelde