In Þingvellir - in het verleden een pleisterplaats van Vikingen- wordt een vrouw dood aangetroffen in haar zomerhuis. Er zijn volop aanwijzingen dat ze zelf een einde heeft gemaakt aan haar leven. De politie moet uiteraard uitsluiten dat het moord was. Inspecteur Erlendur reist af en verdiept zich in de doodsoorzaak. Hij krijgt een opname in handen van een geheimzinnige seance waarbij de vrouw kort voor haar overlijden aanwezig was en hij raakt geïntrigeerd. Waarom heeft ze zelfmoord gepleegd? Dit belooft een eenzame actie te worden want niemand twijfelt aan de doodsoorzaak.

Harðskafi , vertaald als Onderkoeld verscheen in 2007 in IJsland en kreeg aldaar lovende recensies.
De Nederlandse titel is passend. Dit besef dringt overigens pas door als het boek uitgelezen is. Dan blijkt dat de titel van toepassing is op meerdere situaties die in het verhaal naar voren komen.

Erlendur, de vaste hoofdpersoon in de boeken van de IJslandse schrijver Indriðason, is altijd al gefascineerd geweest door verdwijningen op IJsland. In Onderkoeld duikt hij, zonder zijn collega’s te raadplegen, in een aantal van deze onopgeloste zaken. Daarnaast wil hij het fijne weten van de achtergronden van de zelfmoord van de vrouw in haar zomerhuisje.
Zoals gewoonlijk komen ook de beide kinderen van Erlendur voorbij en zij vragen hun vader om verantwoording af te leggen over het waarom van de scheiding van Erlendur en hun moeder. Dit is tevens een vraag naar de achtergronden van een afwezige vader. Dit dwingt hem eveneens om terug te kijken op zijn jeugd en een cruciale gebeurtenis van destijds, de verdwijning van zijn broer. Hier ligt een deel van de verklaring voor wie hij is en waarom hij het leven leidt dat hij leidt. Een cruciale zin staat genoemd op de beginpagina van het boek en luidt ‘De oudere broer herstelde van zijn bevriezingen maar sindsdien vond men hem futloos en eenzelvig’.

Kenmerkend voor dit boek is dat waar aanvankelijk geen verbanden lijken te zijn, ze achteraf toch blijken te bestaan. Toeval bestaat niet. Of toch wel? Erlendur zoekt naar verbanden en ontdekt ze in schijnbare toevalligheden. Het team van de inspecteur is in dit boek niet of nauwelijks aanwezig. Erlendur opereert alleen en dit past goed bij het thema. Het is een eenzelvig solo-operatie geboren vanuit een levenslange fascinatie voor verdwijningen.

De lezer komt meer te weten over de verdwijning van de broer van Erlendur in de bewuste stormachtige sneeuwnacht en Erlendur duikt steeds dieper in de achtergronden van de zelfmoord van de vrouw in haar zomerhuisje.

Arnaldur Indriðason levert weer zo’n typisch IJslandse misdaadroman af met de bijbehorende sobere, verstilde sferen. Het gaat bij voorkeur over gewone mensen die bij nadere beschouwing minder gewoon blijken dan aanvankelijk gedacht. Hierdoor wordt het gewone weer bijzonder.
Het boek is mooi geschreven, ingetogen en voorzien van soms droge humor. De grootheid zit hem in het kleine en in de fraai aangebrachte samenhang tussen verschillende thema’s. Het boek is nergens schreeuwerig, eerder fijnzinnig. Onderkoeld is mooi in balans. De liefhebbers van het werk van Arnaldur Indriðason zullen de hand van de schrijver ongetwijfeld herkennen.