‘Is dit een misdaadroman’, vroeg ik mij af. Op de omslag staat ‘roman’. Ik vind het geen misdaadroman, hoewel er misdaad in voorkomt. Centraal staan levensvragen en vragen over goed en kwaad, wit en zwart. Het voorgaande klinkt misschien zwaar, maar Grijze zielen is allesbehalve een zwaar of zweverig boek. Het vertelt een duidelijke en helder verhaal, maar er zit nog een laag achter die interessant is en tot nadenken stemt.

Wat is er zo mooi aan dit boek? Het is prachtig geschreven. Literatuur! Claudel schildert op een sobere ingehouden wijze portretten van allerlei herkenbare mensen binnen een dorpsgemeenschap. Van de hoer tot de dorpsgek, van de roddeltantes met scherpe tongen tot jonge schoonheden. Van drankorgels tot asceten. Geboorte en dood. Tegenstellingen en levensvragen komen voorbij en worden door middel van een concreet verhaal gepresenteerd. Een paar thema’s. Zonder besef van geluk, kun je geen ongeluk ervaren. Een geliefde die sterft geeft besef van vergankelijkheid, tegelijkertijd leeft hij voort. ‘Het is zo moeilijk om de doden te doden’, zegt Claudel. Schoonheid is vergankelijk, maar wordt telkens opnieuw geboren.

Waarom vind ik dit boek vijf sterren waard? Vanwege de achterliggende thema’s, vanwege de verteltrant, vanwege het verhaal. Is het spannend? Voor mij is een boek spannend als ik het uit wil lezen en moeilijk weg kan leggen. Dat was het geval. De spanning zit niet in het oplossen van een moord of het ontrafelen van een mysterie. Ook niet in de plot. Dat is allemaal wel aanwezig. In dit geval zit de spanning veel meer in de vertelkunst van deze Philippe Claudel.

In 2004 verscheen Grijze zielen van de hand van Philippe Claudel; een prachtige roman met thrillerelementen. Een jaar later ligt Het kleine meisje van meneer Linh in de boekwinkel, wat weer een heel ander boek is: klein, compact - het telt 143 bladzijden - en met een universeel thema.
Er woedt oorlog in het Aziatische land van Meneer Linh en zijn dierbaren worden er het slachtoffer van. Hij slaat samen met zijn kleindochter Sang diû op de vlucht naar een westers land. Sang diû is enkele maanden oud en Meneer Linh wil haar zien opgroeien in een land waar vrede heerst.

Hij belandt in een asielzoekerscentrum alwaar hij al snel wordt geplaagd vanwege zijn toegewijde zorg voor Sang diû. Hij voedt haar wel erg beschermend op, maar de oude meneer Linh trekt zich weinig aan van de anderen. Hij koestert het samenzijn met zijn kleindochter. Hij voedt en hij zorgt. Ondanks de taalbarrière bouwt Meneer Linh een vriendschap op met meneer Bark, een kettingrokende weduwnaar die een eenzaam bestaan leidt sinds de dood van zijn vrouw. Meneer Bark is aardig voor kleindochter Sang diû en hij vertelt graag over zijn vrouw. Het lukt de oude mannen in elkaars gezelschap de eenzaamheid en traumatische herinneringen te verwerken.
Deze goede tijd duurt echter niet lang. Het asielzoekerscentrum sluit haar deuren en meneer Linh belandt in een andere instelling. Hij verliest zijn enige referentiepunt in het vreemde land. Hij mist zijn vriend - meneer Bark - en doet pogingen terug te keren naar zijn oude vertrouwde stek. Hij gaat op zoek en doorkruist een vreemde stad in een vreemd land.

Het kleine meisje van meneer Linh is een ontroerend verhaal waar in sobere bewoordingen de vriendschap wordt geschetst tussen twee eenzame mensen. Een ingetogen, stil en compact boek dat nergens sentimenteel wordt. Een verhaal over een ontheemde man die in vriendelijk gezelschap een beetje went aan een nieuw en vreemd land. En aan het eind geeft de schrijver een verrassing weg waardoor het verhaal en meneer Linh in een ander licht komen te staan. Ontroerend.