Misdaadromans

Wallandercity

Column door: : Jacob Vis.

Ystad is de stad van Kurt Wallander en zijn blonde dochter Linda dat zul je weten ook. Vóór Wallander c.s was het een havenstadje aan de Zweedse zuidkust, niet bijzonder mooi, niet bijzonder lelijk, gewoon een Zweedse havenstad zoals er talloze zijn. Wij zijn bijvoorbeeld geland in Trelleborg (onder agrariërs bekend van de lage drukbanden) en als je op een willekeurige plaats in T of Y staat haal je ze zo door elkaar. Behalve de Wallanderfantomen biedt Ystad verrassend weinig. Er is een oud klooster, dat je volgens de dames van de VVV gezien moet hebben, maar ik heb het gezien en kan naar waarheid zeggen: als je het niet ziet mis je niets. Er is een winkelstraat, parallel aan de Mariagatan waar onze held op papier en op celluloid resideert, maar ook dat is eigenlijk niets meer dan een doorsnee winkelstraat in een doorsnee Zweeds stadje.

Maar Ystad is dus Wallandercity. Het begint al bij de VVV waar de portretten van de speurder en zijn schepper prominent op de toonbank staan. Je hebt Wallanderwandelingen, Wallanderkaarten, diners, zelfs  Wallandergidsen die je desgewenst bij nacht en ontij op de meest onheilspellende plaatsen kunnen brengen. En  je hebt de filmstudio waar al die heerlijke films zijn opgenomen en daar wil ik het speciaal over hebben.

De studio ligt in een voormalig militair complex, net buiten het centrum.  Het is even zoeken om het gebouw te vinden want behalve de aanduiding Filmstudio onderscheidt het zich in niets van de andere oude kazernes.
Volgens de brochure is het de grootste filmstudio in Scandinavië. Ik ben al een filmleven lang fan van de Zweedse cinema (Ingmar Bergman is mijn held) dus keek ik met extra belangstelling naar de plek waar al dat fraais wordt opgenomen. Elke dag zijn er rondleidingen – in het Duits en het Zweeds, de enige talen die de gids machtig is. Zo’n rondleiding duurt een uur. Wat je hoort is obligaat, maar wat je ziet is de moeite waard. Een enorme loods waarin voor een reuzenkind een houten poppenhuis is gebouwd met gemeubileerde kamertjes, boekenkasten met familiefoto’s, doorgezeten leren clubfauteuils, een slordig opgemaakt bed, een aangebroken fles whisky op een voddig tafeltje, doorkijkjes van kamer naar kamer. Van boven is alles open zodat het reuzenkind haar poppen naar believen van de ene naar de ander kamer kan verplaatsen. 

Ziedaar het decor van de serie die we vorig jaar op Canvas konden zien: de queeste van Kurt W, zijn kordate dochter Linda en haar minnaar en hun beider collega Stefan met wie het zo treurig af zou lopen. Voor we het heiligdom mochten betreden liet de gids een stukje film zien waarop het decor prominent in beeld is. Daar krijg je de indruk van een uiterst luxe huis aan de Mariagatan en als je dan een kwartier later in datzelfde decor wandelt kijk je verbijsterd, zelfs een tikje geschokt naar het shabby zootje in dat reuzenpoppenhuis. Ik had mijn camera vergeten en mocht een paar dagen later terugkomen om plaatjes te maken, want zo zijn ze daar wel als je zegt dat je misdaadauteur uit den vreemde bent.

Werkelijk, voor het stadje hoef je niet te gaan, maar als je toch naar Ystad gaat, als lezer, kijker of schrijver, of alledrie, ga dan vooral naar die filmstudio. In alle opzichten illusionair.