Twitter Facebook Gastenboek

De VN gids online

Hendrik Jan Hoogeboom & Walter Kosters zijn de drijvende krachten achter de VN detective & thrillergids online. Wie zijn zij, wat beweegt hen, wat lezen zij?

Hendrik Jan Hoogeboom & Walter Kosters hebben een enorm grote site. Ze brengen de sterrren uit de VN detective & thrillergids in kaart. En meer dan dat.... Dit alles resulteert in een gigantische database, misschien wel de grootste Nederlandse online database over thrillers, detectives en spannende boeken. In het kader van 'de wereld achter het spannende boek' een interview met twee eigenzinnige wetenschappers.

Door: Ine Jacet.

Een uit de hand gelopen hobby

Walter en Hendrik Jan. Willen jullie jezelf even voorstellen?
We werken beiden bij het LIACS, het Informatica-instituut van de Universiteit Leiden; LIACS staat voor Leiden Institute of Advanced Computer Science. Het dagelijks werk is onderwijs en onderzoek. We geven colleges over programmeren, over kunstmatige intelligentie en dergelijke. En zoals gezegd: we doen onderzoek.
Walter: momenteel data mining (zoeken in grote gegevensbestanden).
Hendrik Jan: theoretische informatica (wiskundige modellen).
Samen hebben we een tijdje terug over Tetris geschreven, maar we doen ook onderzoek naar het vinden van patronen in menselijk DNA.

Waarom zetten twee wetenschappers een site op met een o.a. een database van de VN detective & thrillergids?
De site is een uit de hand gelopen hobby. Hendrik Jan had midden jaren negentig een keer de 4- en 5-sterren titels ingetikt, handig als je eens wat wilde kopen. Het internet kwam op en we vonden het wel grappig om die lijst erop te zetten.
Toen hebben we alle waarderingen uit VN erbij gedaan, en daarna de rest ook maar. En vervolgens verfilmingen, en scans. We wilden ook kijken hoe je mooie uitvoer (in PDF-formaat, dan kun je mooie lijstjes printen) kon maken uit een zoekvraag. Dus schreven we daar een script voor; zo groeit dat. Het rare is dat de database in HTML is geschreven, en het zoekprogramma in Perl. Dit zijn nou niet direct professionele databasetechnieken.

Wanneer was de eerste versie van deze site online en hoeveel tijd kost het jullie gemiddeld per week om die bij te houden? En de site is op verschillende URL's te vinden, o.a. Koffeman. Wat is de reden hiervoor?
De eerste versie dateert uit ongeveer 1994. Tegenwoordig werken we er een paar uur per week aan. Soms een hele tijd niet, 's zomers, als de nieuwe Vrij Nederland (VN) uitkomt, even wat harder.
De site is via verschillende URL's te benaderen. De huidige URL is overigens www.vnster.nl, maar je wordt dan meteen weer naar www.liacs.nl/home/kosters/vnster/ doorgestuurd. Kees Koffeman heeft in 2007 samen met twee anderen een nieuwe, betere interface ontworpen in het kader van een opdracht bij een college (van een andere collega). En die heeft hij eerst via zijn eigen webruimte getest; dat staat er nog steeds op, maar de gegevens worden daar niet aangevuld.

In de database staan volgens mij niet alleen thrillers die door VN zijn gerecenseerd. Welke boeken vullen jullie zelf aan? Op basis van welke informatie?
Ons streven is om inderdaad ‘alles’ te hebben, dat wil zeggen zolang het in het Nederlands is verschenen. Maar er is een uitgebreid grensgebied. Avonturenromans? Spannende literatuur? Dostojevski? True crime?

Soms kom je in het databestand bijvoorbeeld tegen dat een boek in een bepaald jaar 2 sterren krijgt en het jaar daarna 3 sterren? Is dit een foutje bij VN, of is het boek dan 2 keer besproken?
Soms is de waardering van een titel gewijzigd in de loop der jaren: voortschrijdend inzicht. Of een enkele keer een typefout in VN zelf. Ons leukste voorbeeld blijft De Da Vincicode, die eerst nogal bescheiden werd gewaardeerd: van 1 naar 4. Zelf zijn we het ook niet altijd eens met de sterren. Meestal wel, overigens. Maar Dan Brown: vooruit, 2 sterren.

Regelmatig kom je citaten uit boeken tegen. Zijn deze door jullie zelf gekozen?
We hebben nu bij alle 5-sterren titels een citaat, plus bij een klein aantal andere. Soms zelf gekozen, soms een ‘bekend’ citaat, zoals bij Red Harvest van Dashiell Hammett.

Ik zag dat er al boeken worden genoemd die nog niet door VN in de thrillergids van 2008 zijn gerecenseerd. Is dat alvast voorwerk?
In principe proberen we ‘alle’ titels op te nemen. We hebben er nu bijna 12.000, waarvan er 4.000 door VN van sterren zijn voorzien. Als we in de krant of in de winkel een boek zien, kijken we vaak even of we die al hebben. Daar komen dan in juni de sterren bij. En we kijken bij de concurrentie op internet.

Soms staan er codes vermeld. Willen jullie enkele codes toelichten? PAP, POP, ZB... en dan een nummer.
Van een aantal series, voornamelijk pockets, hebben we het serienummer opgenomen. Voorbeelden zijn : de Zwarte Beertjes, die dan nummers krijgen als ZB2213, en Prisma's, bijvoorbeeld Pr733. De afkortingen worden uitgelegd op de help-pagina.
Walter: ik spaar ook pockets, vandaar wat extra aandacht hiervoor. Per stuk betaal ik maximaal 50 cent, dat is het idee. Maar ik heb thuis weinig plek meer.

Werken jullie samen met Vrij Nederland?
We hebben enkele keren contact gehad met Vrij Nederland. Omdat we helemaal geen commerciële bedoelingen hadden - en hebben - en verder niet overlappen qua activiteiten, vindt men het verder wel in orde, is onze indruk. Was het maar mei/juni, we hopen weer op mooie recensies.

Krijgen jullie veel opmerkingen of feedback op de site?
Van een aantal mensen hebben we opmerkingen en aanvullingen gekregen. In het bijzonder een aantal scans van boeken. De ‘grote’ aanleveraars worden met name bedankt. Scans zijn overigens van harte welkom, andere opmerkingen ook.

Komen er veel reacties op de rubriek ‘vragen’ waarin om reactie wordt verzocht naar aanleiding van jaartallen die jullie bijvoorbeeld niet zeker weten?
Momenteel zijn er nog ongeveer 300 jaartallen onbekend, plus een vijftigtal titels waarvan we de originele Engelse of Franse titel niet weten. En een stel auteurs zonder land, en een heleboel zonder genre. Over dat genre kun je trouwens soms ook discussiëren. Af en toe googlen we graag een avondje om het een en ander na te speuren. Een enkele keer mailt iemand wat nieuws. Maar meer mag best.

Lezen jullie zelf veel misdaadromans/thrillers? Welke schrijvers zijn favoriet?
Walter: Ik lees vrij veel detectives en dergelijke. Favorieten: Conan Doyle, Chesterton, Erle Stanley Gardner, Somerset Maugham, Eric Ambler, Durrenmatt, Kingsley Amis, Sjöwall en Wahlöö. En Nederlands: Robert van Gulik, Ivans, Hellinga (niet Sr.), Oolbekkink, Hanco Kolk. Tja, eerlijk gezegd ben ik niet zo te spreken over de moderne (Nederlandse) schrijvers. De huidige plots, dat zogenaamd literaire, de faction-thriller, hm... En vaak ook nog te dik.
Hendrik Jan: Klassiekers heb ik vroeger verslonden: Conan Doyle, Sjöwall en Wahlöö. Ik was een spionagefan, Deighton en vooral Le Carré. Ik heb verder een zwak voor knorrige detectives en aan lager wal geraakte speurders. Bij het bezoek aan De Slegte had ik altijd mijn lijstje van 4- en 5-sterren titels mee, de oerversie van de site. Tegenwoordig heb ik bijna voldoende aan de vier-euro titels die uitgevers maken om hun schrijvers te promoten. Zo goedkoop dat ik me bijna schaam om ze af te rekenen, maar ik laat ze dan ook zonder zorgen (zelfs met veel plezier) achter op mijn vakantieadres.

De misdaadroman werd nooit beter verkocht dan op dit moment. Wanneer is volgens jullie die opmars echt begonnen? Hebben jullie hiervoor een verklaring?
Walter: Ik weet niet of dat waar is. Van Agatha Christie en Gardner werden er toch ook talloos veel miljoenen verkocht.
Henrik Jan: Inderdaad, ik herinner me in de bescheiden boekenkast van mijn ouders toch ook Baantjer en Havank. Ja, en de avonturenboeken van MacLean en Uris (hmm, maar onze eigen lijst doet niet aan Uris).
Walter: Ja hoor, toch wel: Topaz.

Er worden tegenwoordig erg veel misdaadromans op de markt gebracht. Wat vinden jullie van deze trend? 
Walter: Zoals al gezegd: van mij mag het veel en veel minder. Wat meer respect voor de klassieken. En liefst meteen als pocket.
Hendrik Jan: En geheime sektes en verloren documenten slaan we graag over.

Nieuwsgierige bruid
De avonturen van Sherlock Holmes
Holmes
Netjes
Father Brown
Spion tegen wil en dank
Spion aan de muur
Topkapi
Fantoom in Foe-Lai