Misdaadromans

De Millennium trilogie

Door: Ine Jacet.

Stieg Larsson werd in 1954 geboren in Umeå in Zweden. Hij was journalist en oprichter van het antifascistische tijdschrift Expo. Vanaf zijn jeugd was hij een liefhebber van SF, een tijdlang was hij zelfs voorzitter van de Zweedse Science Fiction vereniging.  Ook was hij een bevlogen en politiek geëngageerd mens. Een man met vele talenten. Hij was een uitstekende schrijver, een talentvolle kunstenaar, een goede fotograaf en een scherpzinnige uitgever.
In zijn jonge jaren werkte hij onder andere in Stockholm bij de posterijen. In die tijd schreef hij al essays en artikelen die hij verkocht aan kranten en tijdschriften. Maar hij wilde graag journalist worden en dat lukte hem. Tussen 1977 en 1999 werkte hij als journalist bij een Zweeds persagentschap genaamd Tidningarnas Telegrambyrå (TT). Hij was daar betrokken bij de grafische afdeling, schreef recensies over misdaadromans - naast SF zijn lievelinggenre - en was nieuwscommentator. Hij reisde regelmatig naar Afrika en was een van de weinige Zweedse journalisten die Grenada hebben bezocht. De democratische beweging in Grenada zou hij zijn leven lang trouw blijven.

Stieg Larsson gold als een internationaal expert op het gebied van rechtsextremisme en neonazisme. Nadat er in 1995 in Zweden 5 racistische moorden waren gepleegd richtte hij de stichting Expo op met als doel : onderzoek plegen naar en publiceren over racistische en totalitaire organisaties en hun activiteiten in Zweden. Hij werd voorzitter van Expo en uitgever van het gelijknamige tijdschrift. Ook publiceerde hij een aantal boeken over de problematiek van het rechtsradicalisme in Zweden. Dit leverde hem bedreigingen op van aanhangers van rechtsradicale bewegingen.

Hoofdpersonen uit de Millennium-trilogie zijn Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander. Mikael Blomkvist werkt bij het tijdschrift Millennium. Hij is een kritisch journalist, uitgever en een man van middelbare leeftijd. Lisbeth is een jonge, uiterst intelligente maar gecompliceerde jonge vrouw. Ze is een computerhacker, heeft zwartgeverfd haar, piercings en tattoos. De twee personages zijn elkaars tegenpolen. In het eerste deel, Mannen die vrouwen haten, een vuistdik boek van 560 pagina’s, raakt Mikael betrokken bij een schandaal. Ongeveer tegelijkertijd wordt hij benaderd door zakenman Henrik Vanger die aan het hoofd staat van een familie-imperium. Henrik is geobsedeerd door de verdwijning van zijn nicht Harriët, ongeveer veertig jaar geleden. Het raadsel is nooit opgelost en Mikael wordt gevraagd een laatste poging te ondernemen om het mysterie te doorgronden. Mannen die vrouwen haten bevat nog meer verhaallijnen. Dat is een kracht van dit boek. Een gesloten-kamer-mysterie staat naast een schandaal met wereldwijde vertakkingen. Het puzzelen en deduceren op de vierkante centimeter staat naast geavanceerde opsporingsmethoden met behulp van computernetwerken. Oude en nieuwe tijd vloeien mooi in elkaar over. Het raadsel van de verdwijning van Harriet, 40 jaar geleden, speelt naast corruptie in de 21e eeuw.
Het boek werd in Zweden een succes en de auteur won met deze titel – postuum – in 2005 De Glazen Sleutel, de prijs voor de beste Scandinavische misdaadroman. Ook zijn tweede boek sloeg aan. Alleen al in Zweden zijn er 2 miljoen exemplaren van zijn boeken verkocht en wereldwijde vertalingen volgden.  

Onlangs was er nieuws over de verfilmingen van de Millennium trilogie die in maart 2008 beginnen. De acteurs die de hoofdpersonen Mikael Blokvist en Lisbeth Salander zullen vertolken zijn:  Michael Nyqvist en Noomi Rapace. In Zweden zijn het bekende acteurs.
De films worden geproduceerd door Yellowbird, bekend van onder andere de Wallander-verfilmingen. Daarnaast wordt samengewerkt met het Zweedse Aftonbladet, de Zweedse en Noorse tv en het Duitse ZDF. Het budget van de films ligt rond de 100 miljoen Zweedse Kronen. Mannen die vrouwen haten wordt allereerst als bioscoopfilm uitgebracht; later wordt het verhaal in twee delen van 90 minuten op de tv uitgezonden. De première is gepland in 2009. Van de andere twee boeken worden tv-films gemaakt. Een groot succes voor deze schrijver. Het noodlot heeft helaas bepaald dat hij zelf niet meer kan genieten van zijn populariteit als schrijver. 

Boeken van Stieg Larsson

• Extremhögern" (1991, Tiden) met Anna-Lena Lodenius.

• "Sverigedemokraterna: den nationella rörelsen" (2001, Ordfront) met Mikael Ekman.

• "Sverigedemokraterna från insidan" (2004, Hjalmarson & Högberg) met Maria Blomquist en David Lagerlöf.

• "Debatten om hedersmord: feminism eller rasism" (2004, Svartvitts förlag) met Cecilia Englund.

• "Män som hatar kvinnor" (2005, Norstedts). – Mannen die vrouwen haten (2006) (Signatuur)

• "Flickan som lekte med elden" (2006, Norstedts). De vrouw die met vuur speelde. (2007) (Signatuur)

•  Luftslottet som sprängdes, (2007) (Nog niet vertaald)