Kurdo Baksi - Mijn vriend Stieg Larsson (2010) ****

In deze biografie geeft Kurdo Baksi een compleet beeld van Stieg Larsson.
Larsson is veel meer dan alleen de auteur van de bekende Millennium-trilogie.Opvallend is dat hij tegelijkertijd aan deze boeken werkte en ze alledrie in één keer aan een uitgever aanbood.
Hij schreef ook nog heel veel andere boeken en artikelen onder andere over antidemocratische bewegingen. Zijn meeste boeken gingen over racisme.
Ook was hij de oprichter van het tijdschrift Expo dat racistische en nazistische netwerken in kaart probeerde te brengen. Toen dit blad failliet dreigde te gaan, bood Baksi aan om te gaan samenwerken met zijn blad zwart-wit. Hierdoor werd het gered.

Larsson en Baksi waren onvermoeibaar in hun strijd tegen het racisme en nazisme. Daarom werden ze voortdurend bedreigd door neonazistische groeperingen. Larsson trok ook ten strijd tegen de onderdrukking van vrouwen. Zo begon hij een debat over eerwraak. Het thema en de titel van zijn eerste misdaadroman (Mannen die vrouwen haten) is niet voor niets het gebrek aan gelijke behandeling. Als vijftienjarige was hij getuige van een verkrachting. Dat hij toen niet heeft ingegrepen, heeft hij zichzelf nooit vergeven.

Behalve informatie over alles wat hij schreef, komen we dus ook meer te weten over de mens Stieg Larsson. Hij had een ongezonde levensstijl met veel koffie, sigaretten en junkfood en heel weinig slaap. Gelukkig had hij een onuitputtelijke energie, maar toch heeft hij zich uiteindelijk doodgewerkt.
Hij stelde zich bescheiden op en hield er niet van om in de aandacht te staan. Zijn strijd voor vrijheid was zijn levensdoel. Zijn motto was: “Respecteer alle mensen, ongeacht hun huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, etnische verbondenheid of seksuele geaardheid. Altijd. Onder alle omstandigheden. Onvoorwaardelijk.”

Hij had weinig vrienden. Kurdo Baksi was één van de weinigen. Stieg noemde Kurdo zijn kleine broer en Kurdo noemde Stieg zijn grote broer. Hun discussies gingen er soms heftig aan toe.
Larsson werkte lange tijd bij het Zweedse persbureau. Hij was aangenomen als grafisch ontwerper, maar schreef ook artikelen.
Opmerkelijk is dat hij van sciencefiction hield. Ook opvallend vond ik dat Liza Marklund, die zijn misdaadromans toch zo prijst, deze niet wilde uitgeven en niet reageerde op Larssons verzoek om een stuk te schrijven in een boek met als thema de onderdrukking van vrouwen.

Door het lezen van dit boek krijg je een heel goede indruk van wie Stieg Larsson was. Baksi beschrijft Larsson op een open en eerlijke manier.  Ik schrok van het beeld dat van de Zweedse maatschappij wordt geschetst. Die komt harder en racistischer over dan ik dacht dat ze was. Ik wist niet dat er zoveel moorden met een racistisch motief zijn gepleegd in dit land.

Kurdo Baksi is geboren in 1965. Hij is een Zweedse maatschappijcriticus en auteur van Koerdische komaf. Hij is elf jaar jonger dan Stieg Larsson. In 1987 richtte hij het tijdschrift zwart-wit op en vijf jaar lang ondersteunde hij Expo, het antiracistische tijdschrift van Stieg Larsson.
Baksi neemt actief deel aan het debat in Zweden over immigratie, integratie en vreemdelingenhaat. Daardoor is er ook zo veel verwantschap met Larsson.

Stieg Larsson werd vijftig jaar. Hij werd geboren in Skelleftehamn en groeide op in Umea. Hij overleed in Stockholm in november 2004. Zijn levenspartner was Eva Gabrielsson.
Zijn Millenium-trilogie (Mannen die vrouwen haten, De vrouw die met vuur speelde en Gerechtigheid)  is wereldberoemd en zeer goed verkocht. Ook zijn alle drie de boeken verfilmd. In deze boeken is veel uit zijn dagelijkse leven verwerkt. Helaas heeft hij de successen niet meegemaakt.