Een interview met een Deense broer en zus door Ronald de Jong |
Onder & Boven, samen schrijven Door: Ronald de Jong.
De afgelopen vijftien jaar was ik leidinggevende bij de thuiszorg. In mijn vrije tijd studeer ik Spaans en maak sieraden. Twee jaar geleden zijn we begonnen fulltime te schrijven. Waarom beginnen een broer en zus met het schrijven van misdaadromans? Lotte : ik woon in een klein plaatsje op een uur rijden van Kopenhagen in een groot huis met twee appartementen. Zes jaar geleden verhuisde Søren naar het bovenste appartement toen dat leeg kwam. Een paar dagen later vroeg hij of we samen een boek zouden gaan schrijven. In eerste instantie dacht ik dat het een grapje was, maar het was bloedserieus. We wilden onszelf bewijzen, dat was de meest belangrijke wens, niet zozeer het publiceren van een boek. Vanaf het begin was het duidelijk dat we een misdaadroman wilden schrijven. Hoe schrijven jullie? Welk proces wordt gevolgd? We zijn zeer gedisciplineerd en beginnen een nieuw boek altijd met praten en plannen. We beginnen eerst met het plot, daarna met de indeling van het verhaal en de hoeveelheid hoofdstukken. Doordat we samen schrijven, duurt deze periode best lang. We moeten onze gedachten voor elkaar verwoorden. Dit is een langdurig proces maar die tijd winnen wer terug tijdens het schrijven. Samenwerken heeft als voordeel dat je meer energie kunt losmaken en elkaar kunt opbeuren als het even tegenzit. Maken jullie een verdeling wie wat schrijft? Zodra de planning rond is beginnen we te schrijven. We verdelen de scènes en dialogen afhankelijk van kennis over het onderwerp, belangstelling en de hoeveelheid beschikbare tijd. Ruwweg kun je stellen dat Lotte de stukken schrijft die betrekking hebben op de relationele sfeer. Søren schrijft de meer technische passages en de acties. Helpt het bij het schrijven dat jullie samen in één gebouw wonen? Het lijkt ons lastig om samen te schrijven als je niet samenwoont. We komen diverse keren per dag bij elkaar en bespreken dan de details. Het maakt het schrijven eenvoudig dat we elkaar kunnen spreken als we dat willen. Waarom hebben jullie gekozen voor het schrijven van misdaadromans? We zijn allebei vanaf onze jonge jaren liefhebbers van de boeken van Sjöwall & Wahlöö. Daarnaast houden we van de structuur van misdaadromans. Er zijn een aantal kaders waarbinnen je moet werken, dat vormt aan de ene kant de uitdaging en aan de andere kant maakt dat de zaak juist weer eenvoudig.
Zijn jullie geïnspireerd door inspecteurs als Martin Beck en Wallander en wat maakt Konrad Simonsen anders? Het is waar dat er een aantal overeenkomsten zijn tussen Konrad en de andere twee maar dat was geen opzet. We doen ons uiterste best om van de plot en de personages van andere schrijvers weg te blijven maar Martin Beck is voor ons wel een speciaal personage. We houden van hem en hij is een deel van onze jeugd en deze boeken hebben ons natuurlijk wel gevormd. Hoe heeft jullie hoofdpersoon zich ontwikkeld? De gezondheid van Konrad wordt slechter en zijn relatie met de Freule wordt dieper. Hij moet zichzelf steeds meer openstellen en zijn dochter helpt hem hierbij. Hij leert meer over zichzelf maar voor hemzelf hoeft dat eigenlijk niet zo nodig. In ons derde boek Lonely harts club dat in Denemarken in augustus verschijnt, krijgt Konrad een hartaanval. We komen meer over Konrad te weten en de plot gaat ook over hem en zijn jeugd in de zestiger en begin zeventiger jaren. Naast Simonsen hebben jullie een compleet team geïntroduceerd met personages met specifieke karaktertrekjes. Hoe ver plannen jullie vooruit in de ontwikkeling van jullie personages? We hebben bijna het vierde boek afgerond en we hebben voor nog minstens drie boeken een uitgewerkt plot. Voor ieder boek plannen we de ontwikkeling van de personages. De rol van sommige van hen raakt uitgespeeld en zij zullen worden vervangen. Zo zit het leven nu eenmaal in elkaar. Konrad blijft natuurlijk de constante factor maar sommige andere personages lopen het risico dat ze eruit vliegen.
In het boek wordt een dubieuze rol gespeeld door de media die inspelen op angst en boosheid met als doel meer kranten te verkopen. Neemt de media voldoende verantwoordelijkheid voor wat er speelt in de samenleving? Een lastige vraag om te beantwoorden. De media zou objectief verslag moeten doen van wat er speelt in de wereld. Aan de andere kant moeten de kranten wel verkocht worden om publiek te bereiken. De meeste media nemen hun verantwoordelijkheid maar er zijn media die dit niet doen. In het algemeen vinden we dat in de democratische landen die wij kennen sprake is van serieuze verslaglegging over misstanden in die samenleving. In Nederland worden net zo als in andere Europese landen kinderen misbruikt. Volwassenen die zelf zijn misbruikt zetten hun lijden vaak door naar nieuwe slachtoffers. Hoe wordt deze cirkel doorbroken? We zouden het antwoord op deze vraag graag willen geven, maar helaas. Een ding is zeker, we moeten het taboe rondom het onderwerp doorbreken en het bespreekbaar maken, hoe verschrikkelijk en moeilijk dat ook is. De samenleving moet zowel de daders als de slachtoffers helpen want zoals gezegd daders zijn vaak zelf slachtoffer geweest. De verschrikkelijke waarheid is dat pedofilie nooit zal verdwijnen. In jullie boeken bieden jullie de lezers een vorm van gerechtigheid doordat de daders worden bestraft. In de realiteit is dit niet altijd het geval. Denken jullie dat dit een van de redenen is waarom misdaadromans worden gelezen? Het geeft een goed en veilig gevoel te weten dat de misdaad zal worden opgelost, dat daders worden opgepakt en bestraft. De vraag bevat ook een paradox waar wij het samen vaak over hebben. Doden, moorden en verkrachting worden binnen fictie als vermaak gezien. Daarnaast is er de dagelijkse realiteit; kranten verkopen soms beter door sensationele verhalen. Hetzelfde geldt voor tv programma's die goed scoren. Zodra deze zaken te dicht bij huis komen, is het niet meer onderhoudend en amusant. Dan wordt de situatie verschrikkelijk, verdrietig, lelijk en deprimerend. Een vreemde paradox die voor ons onverklaarbaar blijft. In dit boek willen een aantal mensen het recht in eigen hand nemen. Is dit geen universeel thema? Ja, het is een universeel thema en juist daarom zo interessant. We denken dat iedereen inclusief wijzelf soms in de situatie zitten dat we worden beïnvloed door onze haat- of wraakgevoelens. Zeker wanneer we geconfronteerd worden met misdaden tegen onschuldige mensen of kinderen of wanneer er iets gebeurt met onze geliefden. Het is daarom noodzakelijk dat een samenleving een juridisch systeem heeft dat functioneert zonder deze gevoelens. In zekere zin gaat dit thema dus over menselijke natuur versus cultuur of anders gezegd gevoel versus verstand.
Waarom zijn misdaadromans die bedoeld zijn als vermaak voor een breed publiek een goede manier om sociale misstanden te bespreken? Wij denken dat het niet alleen misdaadromans zijn maar alle vormen van fictie. Het helpt dat misdaadromans op dit moment een breed publiek aantrekt en een nieuw soort lezers. Jullie zijn ook betrokken in de lokale politiek, is dit een meer pragmatisch aanpak om sociale problemen aan te pakken in plaats van misdaadromans schrijven? In het algemeen kiezen we dezelfde aanpak als onze politieke opponenten want we zijn tenslotte allemaal democraten. En dat is in deze tijd niet onbelangrijk. In onze boeken zetten we de sociale onderwerpen in algemene zin op de agenda zonder hierbij het verhaal te kleuren met onze politieke voorkeur. Het laatste decennium werd gedomineerd door de Zweedse misdaadromans. In 2010 werd de prijs voor beste Scandinavische misdaadroman echter gewonnen door jullie landgenoot Jussi Adler-Olsen. Is nu het decennium van de Denen gekomen? Wij hopen het van harte! Laatste vraag, in Nederland was de Deens serie The Killing met Sofie Gråbøl zeer succesvol. Zijn er plannen om jullie boeken te verfilmen? Ja, recent zijn de filmrechten verkocht aan Nordisk Film, een grote Deens filmmaatschappij. Het wordt erg spannend want het is in Denemarken lastig om een budget voor films bij elkaar te krijgen. Wanneer het lukt zal de verfilming over circa 2 tot 3 jaar klaar zijn. Wij zijn hier echter zelf niet inhoudelijk bij betrokken. |