Een caleidoscoop: kleine, gekleurde stukjes glas die samen met spiegels een mooi geheel vormen. Een beter beeld is er bijna niet om het boek De Terugkeer van Mavala Shikongo samen te vatten.
Het verhaal speelt zich af in Goas, een dorre streek in Namibië, waar het koud is in de schaduw en ondraaglijk heet in de zon. Op deze door god en iedereen verlaten plek klopt Larry Kaplinski bij de kruising van drie opgedroogde rivieren aan bij een jongensschool. Larry is een jonge Amerikaan, vervuld van het idee arme zwartjes te helpen en hij wil als vrijwilliger lesgeven. De ontvangst die hem te beurt valt, is meteen tekenend voor het boek: “U kwam in de veronderstelling dat wij iets aan uzelf zouden hebben? Een misvatting! O, wat een misvatting! Het ware natuurlijk veel gunstiger geweest voor onze ontwikkeling als u geld in een envelop had gestopt en, laat ik er niet omheen draaien, op de post had gedaan.” Ondanks deze ontvangst krijgt Larry toch een plek in het vrijgezellenhuis en stilaan integreert hij in de groep leraren. De leraren in Goas moeten afrekenen met drie dingen: de aanhoudende droogte, hun amoureuze bewondering voor de enige jonge, vrouwelijke leerkracht Mavala Shikongo en de verveling. Om het laatste te verdrijven worden gebeurtenissen uitvergroot en worden oeverloze verhalen en meningen gedeeld. Waar of niet blijft altijd in het midden. Doorheen de gebeurtenissen en de verhalen ontstaat een integer, zeer levendig beeld van de schoolgemeenschap in Goas waarin de vrouw uit de titel een centrale rol speelt. Ze torst een mysterieus verleden met zich. Ze streed als soldaat in de Namibische onafhankelijkheidsoorlog en naar het schijnt wil ze niet altijd leerkracht blijven. Haar ambities reiken verder. Op een dag is ze verdwenen, later komt ze terug met een zoontje dat zo oud is dat het niet in Goas verwekt kan zijn. Brandstof voor de geruchtenmolen! Mooi is het als je dan in het boek deze zin vindt: “Trekken geruchten zich ooit iets aan van de talentloosheid van hun verspreiders?”
Larry Kaplinski en Mavala Shikongo krijgen een relatie en ontmoeten elkaar op een symbolische plaats: bij de graven van de “Voortrekkers”, blanken die het land kwamen koloniseren, maar uiteindelijk de strijd tegen de aanhoudende droogte verloren.

Het lezen van De terugkeer van Mavala Shikongo is een bijzondere ervaring. Goas is een stille plek, maar de kleurrijke personages uit het boek brengen leven in de brouwerij. Subtiele humor wisselt af met lamlendige uitzichtloosheid. Het lerarenkorps ziet de hele wereld voorbij komen en geeft grif commentaar, maar Mavala Shikongo blijft vooral een gesloten boek, zelfs voor Larry. Misschien is dat wel precies haar charme.