John Lawton - In dienst van Churchill (2007) ***

In dienst van Churchill  is een verhaal in de Inspecteur Troy-reeks. Hoewel het boek oorspronkelijk in 2001 uitkwam, is het eigenlijk het eerste verhaal met Troy in de hoofdrol, in het jaar 1942. (Overigens is er ook nog sprake van Second violin (2007) waarin de familie Troy vlak vóór WO II wordt beschreven, met Troy’s broer Rod in de hoofdrol, maar dit terzijde.)

Hieruit blijkt al dat Lawton zich niet houdt aan een vaste volgorde. Black Out (Black Out) was zijn eerste boek, maar tijdsvolgordelijk is het het vierde Troy-boek. Speelde Black Out, met (toen nog) brigadier Troy van Scotland Yard in Londen 1941, tegen de achtergrond van WO II, in het tweede Troy-avontuur, De Lijfwacht ***, is (inmiddels) hoofdinspecteur Troy de lijfwacht van de Russische partijleider Chroestjov, op staatsbezoek in Londen 1956. Oneerbare verdiensten **** is het derde boek in de reeks. Het speelt zich af in Londen, in de jaren zestig van de vorige eeuw, en gaat over een politiek seksschandaal (de destijds beruchte zgn. Profumo-affaire stond model voor dit verhaal).

In een interview zei Lawton hierover: ‘Het weerspiegelt de manier waarop ik schrijf. Ik schrijf niet vanuit een besef van wat wanneer komt, maar vanuit wat in mijn hoofd opkomt. Elk boek begint zo: er zijn twee personen met elkaar in gesprek. Eerst moet ik uitvinden wie zij zijn, en wat erop volgt. Black Out was het eerste boek, maar het eerste hoofdstuk dat ik schreef, kwam in het boek als hoofdstuk 17. Daarna kwam Old Flames (De lijfwacht), maar de eerste pagina die ik schreef, kwam in het boek als de laatste pagina. Je schrijft vanuit wat zich aandient. Ik ben nooit gaan zitten om vervolgens ‘Hoofdstuk één’ te typen en door te gaan tot ‘Einde’. Hetzelfde geldt voor de volgorde van de boeken. Ik schrijf op wat er is. Als dat inhoudt dat er een verhaal komt dat zich eerder afspeelt dan een al geschreven verhaal, dan is dat maar zo’.

Frederick Troy is de jongste zoon van Russische immigranten, die na de mislukte revolutie in 1905 Rusland verlaten. Vader Troy wordt rijk als uitgever van een krant. Troy’s oudere broer Rod is in dit boek Lagerhuislid voor Labour.
Troy’s naam en achtergrond openen vele deuren. Lawton beschrijft het Engelse upper class-milieu op een manier die doet denken aan John le Carré in de Smiley-trilogie: scherp, soms hilarisch, altijd afstandelijk.

Het boek bestaat uit twee delen. In het eerste deel, Stilton, is hoofdpersoon inspecteur van Scotland Yard Stilton samen met kapitein Calvin Cormack van het Amerikaanse leger, op zoek naar hun geheim agent Stahl, die in Berlijn is verdwenen en misschien in Londen zit. Langzamerhand ontvouwt de plot zich. Troy is slechts zijdelings aanwezig.
In het tweede deel, Troy, verschuift het accent naar inspecteur van Scotland Yard Troy. Hier krijgt het verhaal plots een versnelling, en komt het tot een dramatische ontknoping. Een mooi einde, maar als geheel toch een beetje onevenwichtig boek door het lange en langzame eerste deel. Troy blijft daardoor wat vaag.